„Szlak Nadsańskich Umocnień” jest kulturowym szlakiem rowerowym.
Biegnie wzdłuż Sanu, od Bóbrki koło Soliny, przez Lesko, Sanok, Dynów, Bachów do Krasiczyna. Prezentuje radzieckie i niemieckie zabytki sztuki fortyfikacyjnej okresu II wojny światowej, w południowej części tzw. Przemyskiego Rejonu Umocnionego zwanego „Linią Mołotowa” oraz niemieckich umocnień granicznych tzw. Pozycji Granicznej „Galicja”. Obiekty powstały w latach 1940-41, wzdłuż linii granicznej, powstałej po podzieleniu II Rzeczypospolitej przez armie radziecką i niemiecką. Na szlaku można zobaczyć obiekty o różnym stopniu zachowania tj. znacznie zniszczone oraz zachowane w całości.
Większość trasy przebiega trasami asfaltowymi, głównie słabo uczęszczanymi, część drogami gruntowymi i żwirówkami. Szlak znakowany jest kolorem czarnym, z tabliczkami, posiadającymi charakterystyczny piktogram w kolorze czerwonym, przedstawiający schron i stojące przed nim działo. Na znakach dojściowych podane są namiary obiektów GPS.
Część szlaku, na odcinku Tyrawa Solna Bachów, obejmuje umocnienia polowe 72 Górskiej Dywizji Strzeleckiej. Są to umocnienia żelbetowe i kamienno-betonowe, spotkamy tu również pozostałości umocnień ziemno-drewnianych.
Na odcinku bieszczadzkim Rosjanie zdążyli wznieść 71, schronów, m.in. 2 w Bóbrce, 2 w Myczkowcach, 7 w Lesku, 5 w Woli Postołowej, 15 w Załużu, 13 w Olchowach, 3 w Dobrej i 2 w Uluczu. To zapewne nie jest ostateczna liczba.
Najwięcej jest tzw. bunkrów polowych, jednoizbowych. Oprócz tego w Lesku, Załużu i Olchowcach są kompleksy składające się z kilkunastu bunkrów, tzw. punkty oporu. Występują w nich trzy rodzaje bunkrów: kaponiery - prowadzące ogień na dwie strony, półkaponiery - strzelające w jedną stronę oraz bunkry do ognia czołowego. Mamy również bunkry dowodzenia, które wyposażone były w dwa peryskopy. Miały one kontrolować całą dolinę. Jeden taki na pewno jest w Lesku, drugi prawdopodobnie w Sanoku.
Bunkry tak lokalizowano w terenie, aby nawzajem blokowały przedpole ogniem krzyżowym, a jeden z nich położony wyżej mógł wspierać ogniem dwa bunkry położone niżej lub obok.
Schrony tzw. „Linii Mołotowa” w Zalużu
Miłośnicy historii wojennej z pewnością nie będą zawiedzeni, ponieważ czekają na nich pełne jeszcze tajemnicy schrony tzw. „Linii Mołotowa w Załużu. To właśnie Załuż - z racji swojego strategicznego położenia na skrzyżowaniu głównych traktów drogowych oraz będąc pierwszą stacją kolejową po stronie radzieckiej, był miejscem lokalizacji punktu oporu.
Składał się z 17 schronów bojowych, wchodzących w skład tzw. „Linii Mołotowa.” Schrony w większości wysadzono, lecz niektóre z nich znajdują się nadal w niezłym stanie zachowania, a jeden z nich (dow. Kpt. Rikadze) jest od 1969 roku pomnikiem i zarazem grobem wysadzonej tam załogi.
Jak dojechać?
Południową cześć Linii Mołotowa najlepiej zwiedzać na trasie Podkarpackiego Szlaku Rowerowego "Śladami nadsańskich umocnień”
Szlak liczy ok. 150 km - z Bóbrki koło Soliny do Przemyśla wzdłuż Sanu. Początek szlaku znajduje się w Solinie, przy zaporze. Są tam liczne parkingi samochodowe. Na drogowskazach do poszczególnych obiektów znajdują się pozycje GPS.
źródło: www.gminasanok.pl
Pobierz trasę w aplikacji
Wpisz kod w wyszukiwarce
Skomentuj