Krajoznawczy Szlak Przyrody I Historii

Krajobrazowy Szlak Przyrody i Historii to pieszy szlak. Jednak ja przejechałem go rowerem. Zaczyna się w Zielonce pod Warszawą a kończy w Suchocinie pod Nowym Dworem Mazowieckim. Cały szlak podzieliłem sobie na dwa etapy. Przejechany kawałek to pierwszy z nich. Od stacji PKP Zielonka, zielonym szlakiem jadę w kierunku Ossowa, gdzie 13 i 14 sierpnia 1920 roku stoczyła się bitwa pomiędzy Wojskiem Polskim a Armią Czerwoną. Bitwa ta jest częścią Bitwy Warszawskiej. W Ossowie, niedawno powstało muzeum Bitwy Warszawskiej. Na tej części szlaku, znajduje się pare rezerwatów przyrody:

Rezerwat przyrody "Grabicz".
Leśno-torfowiskowy rezerwat, utworzono w 1978 r. na powierzchni 29,34 ha w celu ochrony jeziora i otaczających terenów, będących ostoją blisko 40 gatunków ptaków, m.in.: mewy śmieszki, perkoza zausznika, kokoszki wodnej, błotniaka stawowego, czapli oraz ssaków, takich jak: lis, łoś, sarna. Krajobraz rezerwatu i jego szata roślinna są bardzo urozmaicone. Środkową część zajmuje płytki zbiornik wodny pochodzenia torfowiskowego o pow. 12,5 ha, z kępami i wysepkami porośniętymi roślinnością bagienną. Na powierzchni wody występują z rzadka: grzybienie białe, żabieniec babka wodna, pałka szerokolistna, trzcina pospolita, kosaciec żółty, turzyca sztywna, rzepicha ziemnowodna. Pozostały teren w większości porośnięty jest lasem typu boru wilgotnego i świeżego z przewagą sosny, brzozy i osiki. W północnej części rezerwatu, w otoczeniu śródleśnych łąk, znajduje się mały zbiornik wodny. Krajobraz urozmaicają nadbrzeżne mszary turzycowe, kontrastujące jasnozielonym kolorem z brunatną wodą jeziora.

Rezerwat łęgi Czarnej Strugi-
-to kolejny rezerwat o powierzchni 39,53 ha, utworzony 15 grudnia 1980 r. Położony jest w Lasach Drewnickich, na południe od szosy Marki-Legionowo. Rezerwat ustanowiony został w celu ochrony wilgotnego lasu łęgowego, w którym dominuje olsza czarna z domieszką jesionu wyniosłego i dębu szypułkowego. Ochroną objęty jest 80-letni drzewostan, na który składają się wiązy szypułkowe, jesiony wyniosłe, olchy czarne. W bogatym podszycie występuje czeremcha, leszczyn, dereń, kalina, porzeczka. W runie rzadki i chronione rośliny np.: niecierpek, szczyr trwały, kurdybanek, jaskier kosmaty. Stanowiska lęgowe ptaków i ostoja zwierzyny (występują tu rzadkie traszki i kumaki).

Rezerwat Puszczy Słupeckiej
Nazwa nawiązuje do historycznej puszczy w okolicach Słupna, która została mocno przetrzebiona przez wycinkę lasu i eksploatację torfu. Na terenie rezerwatu dominuje typ lasu łęgowego, olsy, grądy i bór mieszany. 80% drzewostanu tworzy olsza i brzoza. Rez. „Puszcza Słupecka” to jeden z najcenniejszych obszarów leśnych Mazowsza. Występuje tu wiele gatunków rzadkich roślin chronionych, a wśród nich wawrzynek wilczełyko – silnie trująca roślina, której owoce po spożyciu mogą spowodować śmierć człowieka.
W rezerwacie gniazdują wilgi, czarne bociany, żurawie, występują łosie, sarny, dziki, jenoty, lisy, a wśród gadów także żmija zygzakowata.

Pod Nieporętem, Krajoznawczy Szlak Przyrody i Historii biegnie w kierunku Zegrza Południowego oraz Suchocina. Lecz tą część szlaku zostawiam sobie na później. Przed zakończeniem wycieczki, zwiedzam ruiny Fortu Beniaminów. Został on wybudowany przez Rosjan na początku XX wieku, jako fort łączący Twierdzę Zegrze z Twierdzą Warszawa.
Ziemno-betonowy fort wybudowano na planie nieregularnego pięcioboku, w podstawie zbliżonego do prostokąta. Jest to standardowy projekt inż. Wieliczki dostosowany do warunków terenowych, w koncepcji, budowie i detalach bardzo podobny do fortu w Dębem. Szyja fortu jest oparta w kierunku zachodnim, natomiast cały fort kieruje się w stronę północno-wschodnią. Obiekt posiada jeden wał dla artylerii i dla piechoty. Jest on aktualnie trochę zniszczony w kilku miejscach. Koszary, wybudowane w szyi fortu, były bronione przez kaponierę szyjową. Kaponiera ta niestety została zniszczona, jak też część środkowa koszar. Duże koszary wyposażono pomieszczenia łaźni i toalet na obu krańcach budoli. Koszary są połączone z wałem czołowym za pomocą szerokiej poterny z czterema wyjściami na dziedziniec fortu. Poterna jest przykryta nasypem ziemnym i lekko skręca na południe, dzieląc teren fortu na dwie części (większą północną i mniejszą południową). Przy wale prawego czoła poterna łączy się ze schronem pogotowia dla artylerzystów. Przed koszarami powstała betonowa rampa.
W barkach fortu powstały dwa wolnostojące tradytory (po jednym na południu i północy). Składały się z działobitni do obrony międzypola oraz półokrągłego, betonowego stanowiska obserwacyjnego. Obecnie już nie istnieją, pozostały po nich tylko zwały betonu. Takie same obiekty można ciągle zobaczyć na forcie w Dębem.
Fort został otoczony suchą fosą, bronioną z trzech kaponier przeciwskarpowych. Środkowa kaponiera broniła całego czoła w dwóch kierunkach. Pozostałe dwie kaponiery broniły tylko fosy barkowej. Wszystkie kaponiery miały być połączone przeciwskarpą z ukrytym chodnikiem komunikacyjnym, ale ta część nie została nigdy wybudowana. Kaponiery były połączone z dziedzińcem za pomocą potern z wyjściami pod wałem. Wejścia do potern zabezpieczone zostały przelotniami i posiadały małe magazyny dla artylerii. Nad wejściami wybudowane były schrony pogotowia dla artylerzystów. Pomiędzy schronami, a umieszczonymi pod nimi magazynami, znajdowały się windy do podawania amunicji do działek. Na samym wale usytuowane zostały stanowiska dla artylerii przeciwszturmowej.
W 1904 roku fort uzyskał już zdolności bojowe. Dalsze prace trwały do czasu wybuchu wojny rosyjsko-japońskiej. W wyniku reformy z 1909 roku zaprzestano dalszych prac budowalnych i obiekt nigdy nie został ukończony, chociaż jego budowa była prawie zakończona.