Szlak rowerowy „Kolej na Rower” – rodzinny pomysł na aktywny dzień
Trasa rowerowa „Kolej na Rower” to jedna z najdłuższych i najciekawszych ścieżek rowerowych w województwie lubuskim. Powstała w miejscu dawnej linii kolejowej nr 371, która przez wiele dziesięcioleci łączyła Żagań z Wolsztynem. Jej historia sięga końca XIX wieku, a obecny kształt zawdzięcza rewitalizacji nieczynnych torów, które zamieniono w asfaltową drogę dla cyklistów. Dzięki temu powstała wygodna i bezpieczna przestrzeń do rekreacji, dostępna zarówno dla rodzin z dziećmi, jak i dla osób, które chcą pokonać dłuższy dystans w sportowym tempie.
Trasa liczy 48 kilometrów i prowadzi przez różnorodne krajobrazy: od terenów miejskich, przez pola i łąki, aż po odcinki leśne oraz fragment biegnący przez most kolejowy nad Odrą. To sprawia, że wycieczka jest nie tylko przyjemną formą ruchu, ale też okazją do poznania historii regionu i jego zabytków. Warto podkreślić, że nawierzchnia na całej długości jest asfaltowa, co znacząco podnosi komfort jazdy i pozwala bez przeszkód podróżować nawet osobom z małym doświadczeniem.
Przebieg i podział trasy "Kolej na Rower"
Szlak rozpoczyna się w Stypułowie i biegnie przez kolejne miejscowości: Kożuchów, Ciepielów, Nową Sól, Otyń, Stany, Lipiny, Lubięcin, Konotop, Kolsko, aż do Sławocina. Przejazd całej trasy w jedną stronę zajmuje średnio około czterech godzin, choć czas ten może się wydłużyć w zależności od liczby postojów. Co ważne, nie jest to pętla – zaczyna się i kończy w różnych miejscowościach. Dlatego warto wcześniej zaplanować logistykę: gdzie pozostawić samochód, czy wybrać przejazd w obie strony, czy może skorzystać z transportu publicznego w połowie drogi.
Wygodnym rozwiązaniem jest podzielenie wycieczki na dwa etapy z przerwą w Nowej Soli. To miasto leży niemal w połowie trasy i stanowi świetną bazę wypadową. Od zachodu można ruszyć w stronę Stypułowa (18 km), a od wschodu w stronę Kolska i dalej do Sławocina (30 km). Dzięki temu wycieczkę można dopasować do swoich możliwości i ilości czasu, którym dysponujemy. Osoby przyjeżdżające spoza regionu często wybierają start w Otyniu – tam znajduje się parking, wiata i sklep, gdzie łatwo uzupełnić prowiant.
Atrakcje na trasie – od mostu nad Odrą po średniowieczne zamki
Najbardziej charakterystycznym obiektem na trasie jest monumentalny most kolejowy na Odrze w Stanach, oddany do użytku w 1908 roku i wykorzystywany do końca lat 90. XX wieku. To najdłuższy most kolejowy Nadodrza i jednocześnie obiekt z najdłuższym w Europie przęsłem nurtowym przekraczającym 100 metrów. Dawniej pełnił również funkcję ufortyfikowanej przeprawy, a dziś jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych punktów „Kolei na Rower”.
Kolejnym ważnym miejscem na szlaku rowerowym „Kolej na Rower” jest Nowa Sól, gdzie na turystów czeka Nadodrzański Park Turystyczno-Rekreacyjny. Największą popularnością cieszy się tu Park Krasnala – uwielbiany przez najmłodszych, ale też osoby szukające niecodziennych atrakcji. Na terenie parku znajdują się także BMX Skatepark, Park Fizyki, park linowy oraz przystań z możliwością wypożyczenia kajaków. Nad wodą działa nowoczesna marina, w której można nie tylko zorganizować rejs, ale też wypożyczyć rowery, a bosman chętnie doradza w kwestii lokalnych atrakcji i gastronomii.
Dla miłośników historii Nowa Sól oferuje także zabytki. Najstarszym budynkiem w mieście jest ratusz przy ul. Moniuszki, wzniesiony pod koniec XVI wieku. Początkowo służył jako urząd solny, a od XIX wieku stał się siedzibą władz miejskich. Wielokrotnie przebudowywany, łączy w sobie różne style architektoniczne, a jednym z najciekawszych elementów są zachowane sklepienia kolebkowo-krzyżowe.
Na trasie nie brakuje również miejscowości z bogatą przeszłością. Kożuchów, określany czasem „małym Carcassonne”, zachwyca układem urbanistycznym Starego Miasta z XIII wieku. Na rynku można zobaczyć zabytkowy kościół, ratusz oraz liczne kamienice budowane od XVI do XX wieku. Warto zatrzymać się przy średniowiecznym zamku, wzniesionym przez Piastów w XIII–XIV wieku. Dziś mieści się w nim Kożuchowski Ośrodek Kultury i Sportu, a czteroskrzydłowa budowla z dziedzińcem nadal imponuje swoją skalą.
Średniowieczne mury obronne Kożuchowa to kolejny ślad przeszłości – przed wiekami miasto otaczała fosa i trzy bramy wjazdowe. Choć większość bram rozebrano w XIX wieku, do dziś przetrwała baszta bramy krośnieńskiej, częściowo przebudowana na mieszkanie, z drugą częścią pełniącą rolę Izby Regionalnej. W miejscowym muzeum można zobaczyć eksponaty dokumentujące historię miasta.
Nieopodal wyróżnia się także wieża ciśnień z początku XX wieku – prawie 40-metrowa konstrukcja wzniesiona z klinkierowej cegły, ozdobiona detalami secesyjnymi. Zachowana oryginalna stolarka okien i drzwi nadaje jej dodatkowego uroku.
Na uwagę zasługuje również XIX-wieczny pałac w Kolsku. Klasycystyczna budowla, wzniesiona na planie prostokąta, otoczona jest niewielkim parkiem, który doskonale sprawdza się jako miejsce odpoczynku w czasie rowerowej wyprawy. Choć wnętrza zostały przekształcone i od lat funkcjonuje tu szkoła, z zewnątrz pałac prezentuje się okazale.
Dla miłośników przyrody niezwykle interesujące będą starorzecza Odry w okolicy Nowej Soli, tworzące unikalne siedliska roślin i zwierząt. To pozostałości dawnych koryt rzeki, które dziś stanowią idealne miejsce do rekreacji. Warto przypomnieć, że w jednym z nich w XVI wieku zbudowano port, przyczyniający się do rozwoju miasta i jego infrastruktury wodnej.
Przyroda i malownicze krajobrazy po drodze
Choć wiele osób wybiera trasę ze względu na zabytki i infrastrukturę, równie dużą atrakcją jest sama przyroda. Szlak prowadzi przez pola, łąki i lasy, oferując zmieniające się widoki na każdym odcinku. Szczególnie ciekawie prezentują się starorzecza Odry, czyli dawne koryta rzeki, które stanowią naturalne siedlisko dla licznych gatunków ptaków i roślin. Wędrówka rowerem przez ten teren pozwala połączyć sport z obcowaniem z naturą, a dla miłośników fotografii jest okazją do uchwycenia unikatowych kadrów.
W zachodniej części szlaku „Kolej na Rower” , na odcinku od Nowej Soli do Stypułowa, droga zaczyna delikatnie piąć się w górę. To fragment prowadzący przez Wzgórza Dalkowskie, które nadają trasie nieco bardziej wymagający charakter. Wysiłek rekompensują jednak widoki na pagórkowaty krajobraz i spokojne, mało uczęszczane okolice. Z kolei odcinek w stronę Kolska i Sławocina wiedzie głównie płaskim terenem, co sprawia, że jest idealny dla rodzin z dziećmi.
Infrastruktura i zaplecze dla rowerzystów szlaku „Kolej na Rower”
Ścieżka rowerowa „Kolej na Rower” została zaplanowana z myślą o wygodzie użytkowników. Na całej trasie znajduje się siedem miejsc obsługi rowerzystów (MOR), które wyposażono w ławki, zadaszone wiaty, stojaki na rowery i tablice informacyjne. Dzięki nim łatwo zaplanować krótsze i dłuższe przerwy – zarówno na posiłek, jak i regenerację sił.
Na nocleg najlepiej zatrzymać się w Nowej Soli, gdzie dostępna jest szeroka oferta hoteli, pensjonatów i kwater prywatnych. Osoby szukające bardziej kameralnego klimatu mogą wybrać np. kemping w Stypułowie położony wśród sadów owocowych, z własnym stawem i basenem. Jeśli chodzi o gastronomię, największy wybór znajdziemy w Nowej Soli – od kuchni polskiej i włoskiej po restauracje nagradzane w konkursach kulinarnych.
Gpx szlaku „Kolej na Rower” w aplikacji Traseo
Chociaż szlak jest dobrze oznakowany, warto mieć dodatkowe wsparcie w postaci mapy w telefonie. Oficjalny ślad GPS trasy został udostępniony w aplikacji Traseo. Pobranie go na smartfon pozwala w każdej chwili sprawdzić, gdzie się znajdujemy, a także łatwo zaplanować ewentualny powrót czy objazd. To szczególnie przydatne dla osób, które nie znają dobrze regionu albo chcą czuć się bezpieczniej, mając trasę zawsze pod ręką. Dzięki aplikacji można również skorzystać z dodatkowych propozycji tras w okolicy.
