Do Bochotnicy

Na Rynku zachowały się wspaniałe zabytkowe kamieniczki, m.in. bliźniacze Pod Świętym Mikołajem i Pod Świętym Krzysztofem z XVII wieku o manierystycznym wystroju. Obie mają identyczny układ fasad - przyziemie z trzyarkadowym podcieniem oraz piętro z trzema oknami. Dachy budynków ozdobione są wysokimi attykami. Ich właścicielami byli bracia Mikołaj i Krzysztof Przybyłowie, którzy przyozdobili fasady figurami swych patronów.

W 1561 roku w czasie pożaru miasta fara uległa znacznemu zniszczeniu. Odbudowę przeprowadzono w latach 1586-1613. Z dawnego kościoła zachował się jedynie zrąb murów, fara została przebudowana pod kierownictwem muratora Jakuba Balina, pochodzącego z Włoch. Wówczas dobudowano prezbiterium, wielkości ¾ nawy głównej, podwyższono nawę główną, wykonano nad nią kolebkowe sklepienie z tzw. lunetami, ujednolicony został charakter dekoracji nawy i prezbiterium. Opisana przebudowa została zakończona w 1613 roku i nie doprowadziła do obecnego kształtu kościoła, który ponownie został zniszczony podczas potopu szwedzkiego, powstania listopadowego i wojen światowych - a po tych klęskach remontowany i konserwowany. Bryłę kościoła wzbogacają jeszcze kaplice Borkowskich, Górskich i Różańcowa, zakrystia z barokowym portalem, prezbiterium oraz niewielka kruchta kościelna usytuowana przy wejściu bocznym, od strony południowej oraz wzniesiona w XVIII wieku dzwonnica.

Jest to jeden z najciekawszych zabytków Europy.
Stanowi dominantę plastyczną w panoramie Kazimierza Dolnego. Smukła gotycka bryła z renesansową nadbudową i dekoracją stała się architektonicznym wzorem dla obiektów sakralnych powstających w regionie lubelskim.

Historia powstania zamku w Kazimierzu sięga XIV w. Najstarszą budowlą była wieża strażnicza, która prawdopodobnie broniła przeprawy przez Wisłę – brodu woyszyńskiego. Powstanie wieży historycy łączą z Władysławem Łokietkiem, który w latach 1325 – 1327 przywrócił ziemię kazimierską do Królestwa Polskiego. 30 lat później, poniżej wieży, Król Kazimierz buduje zamek. Wobec zagrożenia najazdami Tatarów, Litwinów i Rusinów, w pierwszej fazie powstają mury obronne – ogrodzieniec. Na dziedzińcu wykuto w skale głęboką studnię, a wzdłuż południowego muru rozpoczęto budowę domu mieszkalnego.

Kilkakrotnie rozbudowywany zamek, traci z czasem znaczenie obronne i przejmuje funkcje siedziby wójta kazimierskiego, a następnie starosty. Elewacja budynku zyskuje kamienny detal i attykę, a sam obiekt nabiera charakteru rezydencji.

Zrujnowany w trakcie potopu szwedzkiego (1655 – 57r.) obiekt, odnawia dla swych potrzeb król August II. Około 1706r. zamek staje się miejscem spotkania szwedzkiego króla – Karola XIV z carem Piotrem Wielkim. W trakcie wojen północnych obiekt zostaje bardzo zniszczony. Podejmowane próby naprawy nie przywracają mu jednak dawnej świetności. Ostateczne zniszczenie obiektu następuje w 1809r. Austriacy wysadzają wieżę zachodnią oraz zasypują studnię. Zamek traci walory użytkowe.

Przykład obronnej architektury gotyckiej z poł. XIV w., przebudowanej w okresie wczesnego renesansu (1 poł. XVI w.), w postępującej ruinie od XVII w. Zamek niewielki, o wymiarach ok. 30 x 35 m, na rzucie zbliżonym do nieregularnego owalu. Obecnie w stanie zupełnej ruiny: zachowały się tylko częściowo fragmenty murów od pd.-zach. i wschodu.