Trasa Nadodrzańska SZLAK CZERWONY

Trasa: Zamek Piastowski w Krośnie - Marcinowice - Osiecznica - Krosno
Rodzaj trasy: Krajobrazowo-historyczna
Stopień trudności: Łatwa
Walory: Liczne atrakcje historyczne. Zamek Książąt Piastowskich, kościół pw. Św. Jadwigi Śląskiej, kościoły zaprojektowane przez Schinkla w Krośnie i Osiecznicy, 100 letni most Beuchelta przez Odrę.

Trasa zaczyna się przy Zamku, centrum starej części Krosna a po przejściu na drugi brzeg Odry zatacza pętlę wokół zachodniej części Krosna i Marcinowic, dochodząc do Osiecznicy. Obfituje w wysokiej klasy zabytki.

Krosno Odrzańskie
Pierwsze wzmianki pisemne o mieście pochodzą z 1005 r. Miasto opisał w kronice biskup Thietmar z Merseburga, uczestnik wyprawy cesarza Henryka II przeciwko Bolesławowi Chrobremu. Jednak są i tacy, którzy zgodnie z najnowszymi naukowymi odkryciami podejrzewają, że Krosno znane Rzymianom jako Lugidunum, było antyczną stolicą Związku Lugijskiego, federacji plemiennej tworzącej jedno z dwóch wielkich państw czasów antycznych na obszarze dzisiejszej Polski czasów rzymskich. Na kartach historii, już jako pewnik, pojawia się ponownie jako ważny strategicznie gród państwa Piastów. Miasto przyjęło prawa miejskie za czasów Henryka Brodatego przed 1226 r. Zlokalizowane było na wyspie, co świadczyć ma o słowiańskim jego rodowodzie a nawet jak się sądzi na wielu wyspach. Do 1482 r. znajdowało się w granicach księstwa głogowskiego, później we władaniu Brandenburgii.

Zamek
Zamek powstał na miejscu dwóch średniowiecznych warowni o drewniano ziemnej konstrukcji. Odnaleziono tu ślady budowli z czasów księcia Henryka Brodatego (1163-1238), który tutaj zmarł. Datowanie ogromnych dębowych pni, którymi wyłożony był dziedziniec, wypada na rok 1212. Podczas najazdu tatarskiego zamek stał się schronieniem dla żony księcia - św. Jadwigi Śląskiej. W kolejnych wiekach był kilkakrotnie przebudowywany. Dodano m.in. elementy renesansowe i barokowe. Dzisiaj jest centrum kultury i mieści muzeum oraz punkt informacji turystycznej.

Kościół pw św. Jadwigi
Monumentalny kościół powstał w miejscu świątyni ufundowanej przez księżnę Jadwigę, zwaną także bosonogą księżną. Potwierdzają to najwcześniejsze zachowane fragmenty kościoła pochodzą z pierwszej połowy XIII w. Późnogotycka budowla ceglana była wielokrotnie przebudowana. Kościół ulegał wojennym zniszczeniom i pożarom. Ostatecznie na początku XVIII wieku przybrał styl barokowy. W kościele na uwagę zasługują barokowe epitafia oraz częściowo zachowane dziewiętnastowieczne organy.

Most na Odrze
Malowniczy most łączący brzegi Odry zbudowano w Zielonej Górze, w zakładach Beuchelta z okazji dziewięćsetlecia istnienia miasta. Zastąpił ówczesny drewniany. Mieszkańcy Krosna uważali go za brzydki a legenda mówi, że na złość budowniczym jako pierwsza przejechała po moście fura z gnojem. Jednak po jakimś czasie przedwojenni mieszkańcy nazywali go „Blaues Wunder" co znaczy niebieskie cudo. Na pewnej starej widokówce ma niebieski kolor. Dziś most uważany jest za perłę inżynierii. Piękny zwłaszcza nocą w świetlnej iluminacji.

Kościół pw. Św. Andrzeja
Za mostem, na północnym brzegu Odry, idąc w kierunku Marcinowic mijamy malowniczo położony kościół św. Andrzeja z pierwszej połowy XIX w. może poszczycić się dzwonami z XV i XVII w. Świątynię zaprojektował jeden z najwybitniejszych architektów niemieckich XIX stulecia Karl Friedrich Schinkel. Została wybudowana na ruinach swojego poprzednika z XIII w.

Winnice w Krośnie i Marcinowicach
Początki uprawy winorośli w Krośnie Odrzańskim sięgają II połowy X wieku. W 1154 roku z inicjatywy biskupa wrocławskiego Waltera z Malone, posadzona została pierwsza winnica na tzw. Górze Biskupiej i na tzw. Ogrodzie Biskupim. Kroniki Krosna informują o wielkich plonach i uprawianych odmianach, które tak dobrze się udawały.

Osiecznica
Jej niemiecka nazwa to Güntersberg. Wieś wzmiankowana już w 1202 roku jako Ossechnica. Nazwa pochodzi prawdopodobnie od zasieków osłaniających gród w Krośnie. Od początku XIV w., istniał tu drewniany kościół drewniany. W XV w. opiekę nad kościołem sprawowali dominikanie z Krosna, których przedstawiciel otrzymał od papieża Benedykta XIII tytuł głównego inkwizytora na Śląsku. W XVI wieku wieś kupuje Günter, krośnieński mieszczanin. We wsi znajduje się neogotycki pałacyk z XIX wieku, który był siedzibą ródu Manteuffel. Wart obejrzenia jest kościół (szachulcowy) parafialny pw. św. Apostołów Piotra i Pawła zbudowany w 1816 roku, przypisywany jest Karolowi Fryderykowi Schinklowi. Znajduje to wsparcie w niesygnowanym projekcie kościoła dla „Güntersberg in Amte Crossen" zachowanym w Państwowym Muzeum Pruskiego Dziedzictwa Kulturowego w Berlinie.