Toszek i Wielowieś

Toszek (niem. Tost) – miasto położone w województwie śląskim. Etymologia nazwy miasta nie jest jednoznacznie naukowo wyjaśniona. Być może pochodzi ona od słowiańskiego określenia "tasik" - buda kramarska. Należy tu wspomnieć, że Toszek leżał na jednej z odnóg "szlaku bursztynowego" i na szlaku handlowym wschód-zachód. Druga koncepcja nazwę miasta wywodzi od słowa "thosecz" - tchórz.
Według legendy nazwa miasta wywodzi się od imienia psa pewnego księcia opolskiego. Książę będąc z nim na polowaniu został zaatakowany we śnie przez odyńca. Pies ruszył mu na pomoc, uratował księcia lecz sam zginął. Dla upamiętnienia tego wydarzenia książę kazał na wzgórzu zbudować zamek, a u jego podnóży założył miasto, które nazwał Toszek.

Zamek w Toszku to unikalny gotycki obiekt stanowiący skarb dziedzictwa kulturowego Śląska. Jego historia jest nierozerwalnie związana z historią Regionu.

Począwszy od panowania Piastów Opolskich poprzez okres panowania Redernów i Colonnów aż do świetności tego obiektu w epoce romantyzmu, kiedy to właścicielem zamku był ojciec słynnego poety romantycznego Józefa von Eichendorffa.

W latach 60-tych zamek został częściowo odbudowany. W chwili obecnej jest on w zarządzaniu Centrum Kultury ,,Zamek w Toszku''. Więcej na stronie: http://www.zamek.toszek.pl/index.html

Cmentarz choleryczny (powstał w czasie panowania cholery w 1830 roku).

Wielowieś to jedna z najstarszych wsi na Śląsku! Wiele wskazuje na to, że już w 1249 roku była wsią parafialną z murowanym kościołem. Tu pałac zbudowany przez hrabiego Verdugo, którego rodzina od 1700 roku była właścicielami wsi. Zaprojektowano go na planie litery „L". Przy budynku znajdowała się kuźnia, gorzelnia, gospoda, spichlerz, mleczarnia itp. Ciekawostką jest, że mieszkalną cześć pałacu ogrzewano przy wykorzystaniu gazu uzyskiwanego z obornika. Wokół pałacu znajduje się okazały park. Niegdyś urządzony był w stylu angielskim z oryginalnymi sztucznymi kurhanami. Pałac jest obecnie siedzibą władz gminy.

Kartusz herbowy

Materialnym śladem po dawnych żydowskich mieszkańcach Wielowsi jest cmentarz. Kirkut został założony pod koniec XVII wieku. Dawniej przy wejściu na teren nekropolii mieścił się dom przedpogrzebowy, a cały cmentarz otoczony był kamiennym murem, który został rozebrany po 1945 roku. Do dziś zachowało się około 250 nagrobków. Najstarsza macewa pochodzi z 1722 roku i jest to nagrobek pierwszego żydowskiego mieszkańca Wielowsi, Jonatana Blocha. Przed 1915 r. według spisu najstarszym nagrobkiem zachowanym in situ była nieistniejąca już dziś macewa Jitel córki Aszyka, zmarłej w marcu 1702 r. Jest to miejsce spoczynku nie tylko Żydów z Wielowsi, ale także z Błażejowic, Wojska, a nawet z odległych Tarnowskich Gór i Gliwic.