Trasa rowerowa Skarżyce - Złoty Potok - Skarżyce

Opis
Mapa
Punkty

Kod trasy

309801

Pobierz trasę w aplikacji
Wpisz kod w wyszukiwarce

Informacje

Rodzaj aktywności: Rower turystyczny
Stopień trudności: Łatwy
Gwiazdki: 5.9
Dystans: 86,8 km
Czas trwania: 8 h 5 min
Średnia prędkość: 10,73 km/h
Przewyższenie: 182,24 m
Suma podejść: 2 322,31 m
Suma zejść: 2 376,41 m
Data: 26 czerwca 2023

Kościół pw. Trójcy Przenajświętszej w Skarżycach

kościół został ufundowany w 1583 r. i wzniesiony został z jurajskiego kamienia na zrębach średniowiecznej wieży obronnej i przyległej do niej kaplicy. Swoją obecną, oryginalną formę kościół zyskał w 1610 r. kiedy to do istniejącego korpusu dobudowano trzy absydy symbolizujące św. Trójcę. Skarżyce obecnie stanowią dzielnicę Zawiercia

Zamek "Bąkowiec" został wzniesiony na przełomie XV i XVI w. przez rodzinę Włodków, którzy na początku wieku XVI przejęli wieś Morsko od zakonu kanoników laterańskich. Po rodzinie Włodków wieś przeszła w posiadania kolejnych właścicieli tj. Zborowskich, Brzeskich i Giebułtowskich. W XVII w. zamek został opuszczony i znajduje się dzisiaj w stanie ruiny. Nie jest udostępniony do zwiedzania.

Rezerwat Przyrody "Góra Zborów" został utworzony dla ochrony walorów przyrody nieożywionej tj. licznych ostańców skał wapiennych, osiągających nawet 30 m wysokości i jaskiń oraz cennych zbiorowisk roślinnych i rzadkich chronionych roślin. Obszar rezerwatu obejmuje Górę Zborów (nazywaną też Berkową Górą) oraz pasmo Kołoczek. Łącznie zajmuje on powierzchnię 45 ha.

Początki zamku sięgają ok. 1350 r. i związane są z Kazimierzem Wielkim. Przez stulecia zamek zmieniał wielokrotnie właścicieli, wielokrotnie był niszczony i odbudowywany. Wojny szwedzkie w XVII i XVIII w przypieczętowały upadek zamku. W XIX w. dzieła zniszczenia dopełnili poszukiwacze skarbów zamieniając zamek w ruinę. Pod koniec XX w. rodzina Laseckich – obecnych właścicieli zamku – dokonała rekonstrukcji zamku. Rekonstrukcja wzbudzała kontrowersje i krytykę różnych środowisk jednak według mnie zrekonstruowany zamek robi imponujące wrażenie, wspaniale wkomponował się w krajobraz i przyciąga tłumy zwiedzających.

Kościół należy do najstarszych w okolicy, został zbudowany zapewne na początku XIV wieku, natomiast konsekrowany został po kolejnej przebudowie w drugiej połowie XVII wieku. Jest to świątynia murowana, wzniesiona z kamienia, posiadająca jedną nawę, nosząca w swej bryle cechy stylów: romańskiego i gotyckiego. Posiada barokowe i rokokowe wyposażenie.

Dwór stanowi pozostałość założenia z XVIII-XX w. o dużej wartości historycznej w skali regionu. Zachowany po przekształceniach przykład dworu szlacheckiego o cechach klasycystycznych, na rzucie prostokąta, z portykiem kolumnowym, w otoczeniu starodrzewu. Od 1998 r. dwór stanowi własność prywatną. W latach 1999-2002 przeszedł kapitalny remont i modernizację. W wyniku przebudowy dachu oraz rozbiórki zrujnowanej części dawnego skrzydła dwór uzyskał symetryczną wolno stojącą bryłę.

Tego rodzaju "dwupasmówka" prowadzi od Bystrzanowic Dworu praktycznie do samego Złotego Potoku

niedaleko pałacu w Złotym Potoku, w dawnym majątku hrabiego Karola Raczyńskiego, w 2002 roku odsłonięty został pomnik Jana Kiepury. Upamiętnia on fakt uczęszczania przez Jana Kiepurę do ochronki, odpowiednika dzisiejszego przedszkola, nad którym pieczę trzymała hrabina Raczyńska.

Staw Irydion powstał ze spiętrzenia rzeki Wiercicy. Położony jest w centralnej części założenia pałacowo-parkowego w Złotym Potoku. Nazwa stawu pochodzi od tytułu dramatu historyczno-filozoficznego Zygmunta Krasińskiego. Po stronie wschodniej, na stoku wyniesienia nad stawem, góruje bryła neoklasycystycznego pałacu z podjazdem i otwartą, w kierunku stawu, polaną widokową. W dalszej części wschodniego brzegu stawu, niemal do samego lustra wody, schodzi zieleń parkowa.

Parterowy budynek dworu wzniesiony został w 1829 r. na planie prostokąta i prezentuje sobą styl klasycystyczny. Dziewięcioosiowa elewacja frontowa posiada ganek wsparty na dwóch kolumnach toskańskich. Dach kryty jest gontem. Wnętrze zostało przebudowane - po pożarze - w 1952 r. W dworku mieści się obecnie Muzeum Regionalne im. Zygmunta Krasińskiego.

Pierwszy dwór obronny (zwany później zamkiem) w Potoku Złotym wzniesiono pod koniec XVI wieku. W 1851 roku majątek zakupił gen. Wincenty Krasiński, który na miejscu zamku wzniósł rezydencję pałacową w stylu neoklasycystycznym. Niegdyś z prawego skrzydła pałacu wyrastała neogotycka wieża, ale została rozebrana w przededniu II wojny światowej. Pałac nie jest udostępniany do zwiedzania i jest opuszczony m.in. z powodu sporu spadkobierców Raczyńskich ze Skarbem Państwa.

kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Złotym Potoku

Kościół w Złotym Potoku został zbudowany prawdopodobnie już pod koniec XIII wieku. W późniejszych stuleciach był wielokrotnie przebudowywany – np. charakterystyczną wieżę dostawiono dopiero w drugiej połowie XIX wieku. Wewnątrz kościoła odnajdziemy przede wszystkim zabytki manierystyczne i barokowe, ale warto też zwrócić uwagę na XIX-wieczną kaplicę grobową Krasińskich.

Staw pierwotnie nosił nazwę, którą nadał mu Zygmunt Krasiński w 1857 roku - Staw Gorzkich Łez. Tu poeta opłakiwał śmierć swojej 4-letniej córeczki Elżbietki. W 1881 roku Raczyńscy uznali, że minął okres żałoby po śmierci Elżbietki i zmienili nazwę stawu na Amerykan, na cześć senatora amerykańskiego, który przywiózł zalęgową partię ikry pstrąga tęczowego z Ameryki do Złotego Potoku.

Płynąca przez Złoty Potok rzeka Wiercica to prawdziwa gratka dla każdego miłośnika malowniczych krajobrazów, i nieskażonej przyrody. Rzeka od czasu do czasu rozlewa się szeroko, tworząc niezwykle malownicze stawy. Jednym z nich jest rozlewisko między Zielonym Stawem a Stawem Amerykan, któremu wyrastające z wody drzewa nadają malowniczości, dzikości a także egzotyki.

Jaskinia Grota Niedźwiedzia w Złotym Potoku

Jaskinia ma ok. 70 m długości i jest grotą o rozwinięciu poziomym, nienastręczającą trudności podczas zwiedzania. Miejsce to znane było od tysięcy lat, a chronili się tu m.in. myśliwi z epoki kamienia łupanego. W czasach nowożytnych jaskinia została ponownie odkryta i opisana w 1857 r. przez jednego z naszych wieszczów, Zygmunta Krasińskiego, który i opisał ją w 1857 r. Poeta dokonał tu też zresztą niewielkich znalezisk kości zwierząt prehistorycznych. W czasie II Wojny Światowej w jaskini przed nalotami chronili się mieszkańcy Złotego Potoku.

Zbiornik jest ostoją dla ptactwa wodnego, jak i płazów. Rosną w nim także specyficzne zielone glony, które barwią go na zielono - stąd też nazwa "Zielony Staw". Jest on częścią łotej Krainy Pstrąga. Tutaj właśnie hrabia Edward Raczyński założył pierwszą hodowlę pstrąga. Staw posiada też inną, romantycznie brzmiącą nazwę - "Sen Nocy Letniej". Nazwę wymyślił Ignacy Krasicki.

Zbudowana jest ze skalistego wapienia, powstałego na dnie ciepłego morza w okresie jury. Nazwę, nawiązującą do legendy o czarnoksiężniku Twardowskim, nadał skale sam wieszcz Zygmunt Krasiński. Już za jego czasów stała się atrakcją turystyczną, udostępnioną przez wybudowanie drewnianych schodów. Legenda wiąże ostaniec z postacią Twardowskiego, który miał uciekać tędy przed diabłem. Sprytny szlachcic dosiadł wówczas koguta, a odbijając się od stojącej tu skały i wybijając w niej dziurę, poszybował na Księżyc.

Diabelskie Mosty (ok. 4 km od Złotego Potoku) to charakterystyczny, wysoki na 15 m ostaniec skalny. Skała porozcinana jest głębokimi szczelinami, a w jej górnej partii znajduje się obszerne wydrążenie o długości ok. 8 metrów, tworzące tunel. Legendy wiążą Diabelskie Mosty z postacią czarnoksiężnika Twardowskiego. Kompleks oddzielonych szczelinami form skalnych stanowił od dawna lokalną atrakcję krajobrazową, a szczyty skał łączył niegdyś wiszący most, zbudowany z inicjatywy samego Krasińskiego.

jaskinia znajduje się w skale Ostrężnik w obrębie Rezerwatu Przyrody Ostreżnik. Ma 6 otworów łączących ją z powierzchnią i łączną długość 98 m. Główny otwór znajduje się u północno-wschodniej podstawy skały. Ma postać regularnie wymytego portalu o wysokości 5 m i szerokości 3 m. Od głównego otworu biegnie trzymetrowej długości korytarz rozgałęziający się na dwa duże korytarze. Każdy z nich ma wysokość około 3 m i szerokość 2 m. Lewy korytarz ma 11 m długości natomiast prawy 12 Jaskinia jest obiektem wycieczek speleologów. Legenda głosi, że zostali w niej zasypani rabusie wraz ze swoimi łupami.

Pustelnia pw. Ducha Świętego w Czatachowej

We wsi znajdowała się pustelnia pw. Ducha Świętego, której duszpasterzem był kontrowersyjny ks. Daniel Galus. Z dniem 29 marca 2022 r., w związku z krytyką przez ks. Galusa swoich przełożonych, wypowiedzeniem im posłuszeństwa jak również w związku z utratą przez pustelnię swego charakteru, abp Depo zmienił jej nazwę na: kościół filialny pw. Ducha Świętego w Czatachowej, wyłączając go jednocześnie z użytku liturgicznego.

Strażnica wzniesiona na szczycie niedostępnej skały. Jej budowę przypisuje się Kazimierzowi Wielkiemu lub Władysławowi Opolczykowi, wspieranemu przez Mikołaja Kornicza zw. Siestrzeńcem - rozbójnika, dziedzica Przewodziszowic. Jedyną pozostałością strażnicy jest fragment muru o dł. ok. 26 m i wysokości do 10 m wznoszącego się na krawędzi skały. Prawdopodobnie u stóp skały istniało podzamcze chronione ziemnymi wałami.

Sanktuarium Matki Bożej Leśniowskiej Patronki Rodzin w Żarkach

znajdujące się na przedmieściach Żarek sanktuarium to kompleks klasztorny, powstały w parku obok źródła Leśniówki, uchodzącego za cudowne. Sanktuarium jest sercem zespołu klasztornego Paulinów, w którego skład wchodzi XVII-wieczny kościół Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny, klasztor, dzwonnica, dom pielgrzyma oraz kaplica Matki Bożej Anielskiej. W ołtarzu głównym sanktuarium mieści się drewniana figurka MB Uśmiechniętej, słynąca łaskami. Podobno to najładniejsza figura Matki Bożej Uśmiechniętej w Polsce!

W pobliżu placu targowego znajduje się żarecki ewenement, czyli zespół kamiennych stodół z przełomu XIX i XX wieku, które należały do mieszczan zajmujących się działalnością rolniczą i przechowywano w nich plony i sprzęt rolniczy. W mieście bowiem często wybuchały pożary, które trawiły domostwa i stodoły z płodami rolnymi. Murowane stodoły oddalone od siedzib ludzkich miały zapewnić ochronę chociaż plonów w razie, gdy straciło się już domostwo. Stodoły są obecnie prywatną własnością, tylko jedna należy do gminy.

Kościół Świętych Szymona i Judy Tadeusza w Żarkach

stojący niemal przy Rynku kościół zbudowano w latach 1518-22, a przebudowano w połowie XIX wieku. Po wojnie przeprowadzono renowację kościoła, łącznie z wieżą. Kościół jest orientowany. Od strony zachodniej, nad portalem wejściowym, wznosi się wieża na planie kwadratu, przykryta dwukondygnacyjnym, barokowym hełmem. Do szerokiej nawy dobudowano od południa i od północy kaplice (św. Wojciecha i Świętego Krzyża); węższe prezbiterium zamknięto półkoliście. Na dachu nawy umieszczono sygnaturkę.

Zachowana do dzisiaj synagoga w Żarkach to tzw. synagoga reformowana - trzecia z kolei bożnica w tym mieście. Powstała około 1870 roku i była najbardziej okazała. Reprezentowała unikatowy styl neoromańsko-mauretański. Niestety zatarła go dość mocno przebudowa z lat 1954-57, po zniszczeniach hitlerowskich. Obecnie jest ona rozbudowana o 1/3 długości. We wnętrzu zachował się dawny układ sal. Modernizacja i remont przeprowadzony w 2009 r. uratował budowlę przed degradacją, przywrócono dawny wygląd fasady i stworzono salę pamięci żareckich Żydów. Dawna synagoga stanowi siedzibę Domu Kultury i Informacji Turystycznej.

Kirkut na Kierkowie, bo tak jest nazywany ten cmentarz żydowski w Żarkach, powstał w 1821 roku jako trzeci żarecki kirkut. Dziś zachował się jako jeden z największych i najciekawszych cmentarzy żydowskich na Jurze. Do chwili obecnej zachowało się tutaj około 1100 nagrobków - w całości lub we fragmentach. Macewy porozrzucane są malowniczo na wzgórzu, wśród zieleni oraz przy ogrodzeniu. Zachowała się na nich bogata symbolika i zdobnictwo. Można też zobaczyć 3 unikatowe, okaleczone macewy żeliwne z końca XIX wieku, odnalezione na terenie Sanktuarium w Leśniowie. W całej Europie jest tylko kilka miejsc, gdzie zachowały się macewy żeliwne!

Ten niewielki kościółek stoi w zachodniej części miasta. Początki tej świątyni sięgają drewnianej kaplicy z XVI wieku, wzmiankowanej w 1595 roku. Obecna, murowana świątynia z lokalnego łamanego kamienia wapiennego pochodzi z XVII wieku. Niegdyś był to kościół szpitalny, ale dzisiaj już nie pełni tej roli. . Msza święta w kościele odprawiana jest tylko raz w roku – w dniu 4 grudnia.

z XVIII wiecznego zespołu dworskiego Korycińskich pozostały tylko fragmenty murów i widoczna na zdjęciu baszta

zabezpieczone i udostępnione do zwiedzania ruiny XVIII-wiecznego, murowanego kościółka, stoją na wzgórzu Laskowiec, na Kueście Jurajskiej - progu skalnym wysokim na około 70 metrów, z którego w tym miejscu roztacza się ładny widok, Kościółek Św. Stanisława powstał po 1763 roku z lokalnego, wapiennego kamienia łamanego, w miejscu drewnianej kaplicy. Podanie ludowe głosi, że kościół ten ufundował bogaty rycerz jako wotum za szczęśliwy powrót do domu z wyprawy wojennej. To tutaj pierwotnie ulokowane były Żarki.

Jedną z atrakcji miejscowości jest kuesta jurajska, niewielki fragment terenu od Żarek po osadę Jaworznik. Jest to charakterystyczny odcinek progu skalnego (zwanego kuestą), ciągnącego się od Kluczy koło Olkusza aż po Częstochowę. Ta naturalna forma rzeźby terenu powstała w wyniku zróżnicowanej odporności na niszczenie warstw skalnych, nieznacznie nachylonych w jednym kierunku. Jej wysokość względna wynosi koło Żarek 70 m. Krawędź kuesty sięgającą do 390 m n.p.m. budują twarde wapienie jury górnej. Ku południowemu zachodowi próg opada stromo do pradoliny Warty, wyciętej w miękkich iłach i mułowcach jury środkowej.

Strażnica powstała prawdopodobnie w XIV w. w okresie panowania króla Kazimierza Wielkiego. Według przeprowadzonych badań archeologicznych była to budowla dość duża, posiadała w części górnej wieżę zbudowaną na wysokiej skale, a w części dolnej majdan umocniony wałem ziemnym i suchą fosą. Przypuszczalnie w XV w. wieża została opuszczona by w XVI w. stać się już ruiną. Do dziś z dawnych umocnień zachował się jedynie niewielki fragment murów otaczający majdan.

Zamek w Mirowie został zbudowany w czasach Kazimierza Wielkiego ok. połowy XIV w. Przez stulecia zamek zmieniał właścicieli jak i wygląd. Podczas "potopu szwedzkiego" zamek mocno ucierpiał. Mimo podjętych prac remontowych powoli popadał w ruinę i ostatecznie został opuszczony w 1787 r. Warownia stała się źródłem kamiennego budulca, co przyspieszyło jej spustoszenie. W 2006 r. rodzina Laseckich - obecnych właścicieli zamku - rozpoczęła prace zabezpieczające mające na celu uratowanie i rekonstrukcję zabytku.

Grzęda Mirowsko-Bobolicka (Grzęda Mirowska)

Grzęda Mirowsko-Bobolicka, to teren położony pomiędzy zamkami Mirów i Bobolice, od wieków przynależny do tychże zamków. Stanowił zawsze jedną całość wraz z zamkami, od zachodniej strony przecięty Królewskim Traktem Zamkowym (dzisiejsza gminna droga asfaltowa łącząca Mirów z Bobolicami), stanowiącym szlak kupiecki prowadzący z Krakowa do Częstochowy. Ma długość około 2 km, jest w dużym stopniu bezleśne i znajduje się na nim szereg ostańców skalnych zwanych Mirowskimi Skałami, ciągnących się na przestrzeni kilkuset metrów od Zamku w Mirowie na wschód.

kościół pw. św. Bartłomieja Apostoła we Włodowicach

Murowany kościół wzniesiony został w latach 1701 - 1703. Zbudowana w stylu polskiego baroku świątynia konsekrowana została w 1708. Pod koniec XVIII w. kościół, który ucierpiał od uderzenia pioruna, wyremontowano. W latach 1898-1911 miała z kolei miejsce jego rozbudowa - do jednonawowej bryły dobudowano kaplicę, zakrystię z przedsionkiem, składzik oraz wieżę z kruchtą w przyziemiu. Wyposażenie kościoła zachowało w dużej części XVIII-wieczny charakter. Z tego czasu pochodzą m.in. trzy znajdujące się w nim ołtarze.

We Włodowicach znajdują się ruiny pałacu wybudowanego w latach 1669–1681 przez kasztelana krakowskiego Stanisława Warszyckiego. W XVIII w. pałac należał do rodziny Męcińskich, którzy zmienili wystrój wnętrz, nadając im wygląd klasycystyczny. W XIX w. pałac przeszedł w ręce rodziny Poleskich. Hrabia Michał Poraj Poleski utworzył tu wyższą szkołę agronomiczną z laboratorium chemicznym, fizycznym i obszerną biblioteką. Najprawdopodobniej na przełomie XIX i XX wieku dokonano przebudowy, która nadała pałacowi cechy neogotyckie. Na skutek XX-wiecznych pożarów oraz wieloletnich zaniedbań pałac znajduje się w stanie ruiny.

umieść na stronie pobierz drukuj ulubione moja mapa

Jura Krakowsko Częstochowska to prawdziwa gratka dla każdego miłośnika malowniczych krajobrazów, nieskażonej przyrody i unikatowych zabytków. Każdy znajdzie coś dla siebie niezależnie ot tego czy porusza się pieszo, rowerem czy samochodem. Z racji zamieszkania najczęściej poruszam się po jurze w okolicach Krakowa, tym razem, po kilkuletniej przerwie wybrałem się na jurę w okolicy Zawiercia a moim miejscem docelowym był Złoty Potok. Na trasie wycieczki znajdowało się wiele miejsc, gdzie można spędzić nawet cały dzień (np. Złoty Potok, Żarki, Bobolice+Mirów) ja jednak, z uwagi ograniczenie czasowe oraz dużą ilość miejsc wytypowanych do obejrzenia, musiałem się sprężać i ograniczać czas poświęcony poszczególnym miejscom. Było to o tyle łatwiejsze, że teren znałem a wycieczka miała na celu przypomnienie sobie miejsc widzianych już w przeszłości. W zasadzie jedynym miejscem, którego jeszcze nie znalem były Żarki. Pomimo ograniczenia czasu przeznaczonego na oglądaniu atrakcji i tak stanowił on dużą część ogólnego czasu wycieczki. Cała wycieczka trwała 8 godzin i 5 minut natomiast czas samej jazdy wynosił 4 godziny 18 minut. Wnika więc z tego, że czas poświęcony atrakcjom na trasie wynosił prawie połowę ogólnego czasu trwania wycieczki. Ale nie stanowiło to dla mnie problemu albowiem celem moich wycieczek jest to żeby coś zobaczyć a nie sama jazda. W czasie tej wycieczki nie zauważyłem większych zmian, które zaszły od mojego ostatniego pobytu w tych okolicach. Największą zmianą, która mnie trochę zaskoczyła był obowiązek kupienia biletu na błonia wokół zamków w Bobolicach i Mirowie oraz na przejście Grzędą Mirowską znajdującą się pomiędzy tymi zamkami. Pozytywnie zaskoczyła mnie ilość atrakcji znajdujących się w Żarkach. Co natomiast mnie trochę zdziwiło to totalne pustki i to pomimo tego, że rozpoczęły się wakacje. Na błoniach wokół zamków w Mirowie i Bobolicach zwiedzających można było policzyć na palcach, Złoty Potok też świecił pustkami. Nie lepiej było w innych miejscach, jednak prawdę mówiąc aż tak bardzo mi to nie przeszkadzało bo nie było tłumów i nikt nie wchodził mi w obiektyw. Podczas wycieczki poruszałem się głównie asfaltowymi lokalnymi drogami jak również ścieżkami rowerowymi odseparowanych od ruchu pojazdów. Część tych ścieżek była asfaltowa, część jednak była polnymi lub leśnymi drogami, które obfitowały w kamienie lub piaszczyste pułapki. A tych polnych i leśnych dróg jak na moje preferencje było wyjątkowo dużo bo ok. 18 kilometrów, czyli niewiele brakowało do 1/4 całego dystansu.

brak wystarczającej ilości ocen