Podkarpackie Trasa 45 "Na pograniczu polsko-ukraińskim"

Trasę proponujemy rozpocząć w miejscowości o egzotycznie brzmiącej nazwie Wielkie Oczy. Mimo niewielkich rozmiarów, znajduje się tu wiele interesujących zabytków, w tym aż trzy świątynie różnych wyznań. O wielokulturowości tych ziem świadczy bogata historia .
Trasa poprowadzona jest w pagórkowatym terenie Płaskowyżu Tarnogrodzkiego, częściowo wśród lasów. Z miejscowości wyjeżdżamy kierując się na zachód, za znakami Green Velo i słabo widocznego w terenie niebieskiego szlaku rowerowego. Jedziemy wśród pól słoneczników przez niewielkie wzniesienia aż do Potoku Jaworowskiego. Za miejscowością, w lesie, skręcamy w pierwszą drogę asfaltową w prawo. Pojedziemy nią przez prawie 5 km. W miejscu, w którym asfalt zakręca w prawo, odbijamy w lewo, w gruntową drogą, która po chwili ponownie zamieni się w utwardzoną szosę i doprowadzi nas do wsi Bihale. Mijamy urokliwy drewniany kościółek – dawną cerkiew, a po dojeździe do drogi głównej skręcamy w prawo. Po kilku kilometrach, na skrzyżowaniu, ponownie skręcamy w prawo i dojeżdżamy do Łukawca. To rozległa wieś, w której z pewnością naszą uwagę zwróci piękna drewniana, choć zaniedbana cerkiew . Znajdziemy ją po prawej stronie, tuż przed barem z niewielkim parkingiem. Kilkaset metrów dalej zobaczymy kolejne dwie świątynie, w tym jedną drewnianą .
Ostatnia część trasy to kilkukilometrowy leśny odcinek z niewielkim podjazdem. Po drodze napotkamy jeszcze pomnik poświęcony zwycięskiej bitwie partyzantów w lesie Łukawiec podczas II wojny światowej. Do punktu naszego startu jedziemy cały czas prosto drogą asfaltową.

ATRAKCJE NA TRASIE:

Wielkie Oczy – niewielka wieś o wyglądzie dawnego kresowego miasteczka. Korzenie osady sięgają przełomu XVI i XVII w. Do dziś zachowały się budynki świątyń, dające świadectwo barwnego tygla wielu narodowości na Kresach: cerkiew pw. św. Mikołaja Cudotwórcy – obecnie remontowana, jedyna w kraju cerkiew wzniesiona w konstrukcji szachulcowej, synagoga – dziś siedziba biblioteki i niewielkiej Izby Pamięci, dawny klasztor i kościół dominikanów – obecnie Sanktuarium Matki Bożej Pocieszycielki Strapionych. Warto jeszcze zobaczyć pozostałości cmentarza żydowskiego z XVIII w. oraz XVII-wieczny dwór obronny, w którym obecnie mieści się siedziba Urzędu Gminy.

Cerkiew greckokatolicka pw. św. Dymitra Męczennika w Łukawcu – z 1701 r. reprezentuje typ tradycyjnych świątyń drewnianych Kościoła Wschodniego. Stylem przypomina cerkwie w Radrużu i Gorajcu. W 1923 r. doczekała się zasadniczej przebudowy. Kolejne lata nie były łaskawe. Po II wojnie światowej stała opuszczona, następnie zamieniono ją na magazyn, a w 1987 r. strawił ją częściowo pożar. I choć jej wygląd został pieczołowicie odtworzony, do dziś pozostaje nieużytkowana.

Kościół pw. Objawienia Pańskiego w Łukawcu – modrzewiowa świątynia z lat 1754–1756, wielokrotnie remontowana. We wnętrzu znajdował się cudowny obraz Matki Bożej Łaskawej Opiekunki Chorych z XVII w. W 1990 r. przeniesiono go do nowego kościoła wybudowanego naprzeciw. Rok później został koronowany przez papieża Jana Pawła II.