Małopolska Romańska

Dodano 19 listopada 2013 przez plik GPX
  • Opis
  • Mapa
  • Punkty

Kod trasy

32358
Pobierz trasę w aplikacji
Wpisz kod w wyszukiwarce

Informacje

183073
Czchów – kościół pw. Narodzenia NMP
Czchów – kościół pw. Narodzenia NMP

Na wzgórzu, nad brzegiem Dunajca położony jest Czchów – kiedyś znaczne miasto, obecnie miejscowość letniskowa. Znany z dokumentów pod nazwą Schov, rozwijał się od przełomu XII i XIII w. dzięki biegnącemu tędy traktowi węgierskiemu.

Przy jednej z narożnych uliczek wychodzących z czchowskiego rynku wznosi się kościół parafialny pw. Narodzenia Najświętszej Panny Marii. Tę kamienną, jednonawową świątynię zbudowano ok. 1346 r., powiększono w 1430 r., a w wieku XIX rozebrano wieżę, na jej miejscu wznosząc neogotycką fasadę. Każdy wiek i każdy styl zostawiły tutaj po sobie trwały ślad. W przyziemiu kościoła znajdują się romańskie relikty, a na ścianach sklepionego krzyżowo-żebrowo prezbiterium XIV-wieczne malowane sceny z życia Marii i Chrystusa. Renesansowe są nagrobki przypisywane Hieronimowi Canavesiemu, obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem z ołtarza głównego powstał w XVII w., a neogotyckie ołtarze boczne na początku XX stulecia.

Tekst: Barbara Sanocka, maj 2008
MATERIAŁ POCHODZI Z STRONY MAŁOPOLSKICH DNI DZIEDZICTWA KULTUROWEGO (dnidziedzictwa.pl).
183074
Tropie – kościół pw. św. św. Świerada i Benedykta
Tropie – kościół pw. św. św. Świerada i Benedykta

Tropie, miejscowość na wschodnim brzegu Dunajca, związana jest z początkami chrześcijaństwa w Polsce. To tutaj znajdowała się pustelnia, w której zamieszkiwał przez kilkadziesiąt lat św. Świerad-Andrzej. Urodził się on w okolicach Zakliczyna nad Dunajcem. Pod koniec X w. zamieszkał w pustelni niedaleko Czchowa. Dwadzieścia lat później, wraz ze swoim uczniem Benedyktem udał się do klasztoru benedyktynów na górze Zobor, nieopodal Nitry (na terenie Górnych Węgier). Tam przyjął imię zakonne Andrzej i powrócił do życia pustelniczego. Zmarł ok. 1031 r. w grocie koło Trenczyna, nad rzeką Wag.

Wznoszący się na kilkunastometrowej, stromej skale kościół zbudowano w XII i XIII w., a przebudowano w XIV i XVI w.; ok. 1634 r. dodano kruchtę i kaplicę. Z pierwotnej budowli zachowały się mury prezbiterium, wtórnie podwyższone, wzniesione z ciosów piaskowca.

Najcenniejszym zabytkiem we wnętrzu kościoła są zachowane fragmenty romańskiej polichromii na północnym łuku tęczy, przedstawiające świętego (być może św. Stefana, króla Węgier) w koronie i z berłem w dłoni.

Tekst: Barbara Sanocka, maj 2008
MATERIAŁ POCHODZI Z STRONY MAŁOPOLSKICH DNI DZIEDZICTWA KULTUROWEGO (dnidziedzictwa.pl).
183075
Dziekanowice – kościół pw. św. św. Marii Magdaleny i Mikołaja
Dziekanowice – kościół pw. św. św. Marii Magdaleny i Mikołaja
183076
Tyniec – opactwo oo. Benedyktynów
Tyniec – opactwo oo. Benedyktynów

Na kamiennym, wysokim brzegu Wisły, nieopodal Krakowa zamieszkują już od prawie tysiąca lat benedyktyńscy mnisi. Żyją oni według reguły ułożonej przez św. Benedykta z Nursji, od którego imienia wywodzi się nazwa zakonu. Klasztor ten, ufundowany w połowie XI w., jest pierwszym opactwem benedyktynów na ziemiach polskich.

Do tynieckiego klasztoru wiedzie droga, prowadząca wzdłuż muru, przez bramę i zabudowania dawnej rezydencji opata, na dziedziniec przed kościołem. Stąd otwiera się piękny widok na Wisłę i otaczające Tyniec pagórki. Po południowej stronie kościoła rozciągają się zabudowania klasztorne; za nimi położony jest ogród będący jednym z pierwszych renesansowych założeń tego typu na ziemiach polskich.

Niezwykle ciekawym miejscem jest klasztorny kapitularz (XIV i XV w.), którego ściany zdobią malowidła z różnych okresów oraz gotyckie krużganki obiegające wirydarz: na sklepieniu skrzydła zachodniego zachowała się renesansowa polichromia, w skrzydle północnym zobaczyć zaś można kamienną tablicę z barokową inskrypcją przekazującą tradycję o założeniu klasztoru w 1044 r.

Tekst: Barbara Sanocka, maj 2008
MATERIAŁ POCHODZI Z STRONY MAŁOPOLSKICH DNI DZIEDZICTWA KULTUROWEGO (dnidziedzictwa.pl).
183077
Luborzyca – kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego
Luborzyca – kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego
183078
Prandocin – kościół pw. św. Jana Chrzciciela
Prandocin – kościół pw. św. Jana Chrzciciela

Kościół w Prandocinie wzniesiono prawdopodobnie w 1. ćwierci XII wieku, a jego fundatorem był prawdopodobnie protoplasta rodu Odrowążów, komes Prandota Stary. Po raz pierwszy wzmiankowany był w dokumentach w 1222 roku jako własność cystersów z Mogiły, pełnił wówczas funkcję obronną. Pierwotnie świątynia składała się z prostokątnej nawy, do której od wschodu przylegało niewielkie prezbiterium zakończone półkolistą apsydą. Co ciekawe, od zachodu wzniesiono drugą bliźniaczą apsydę, nad którą górowała ośmioboczna wieża. Apsyda prezbiterialna została rozebrana podczas znacznej przebudowy kościoła w XV wieku. Romańskie detale, takie jak finezyjne reliefy plecionkowe nad portalem wejściowym, fryz arkadowy czy kolumna wspierająca niegdyś emporę, a dziś znajdująca się nieopodal przy drodze do kościoła stanowią o atrakcyjności turystycznej tej świątyni.

Tekst: Joanna Nowostawska-Gyalókay, 2013
MATERIAŁ POCHODZI Z STRONY MAŁOPOLSKICH DNI DZIEDZICTWA KULTUROWEGO (dnidziedzictwa.pl).
183079
Wysocice – kościół pw. św. Mikołaja
Wysocice – kościół pw. św. Mikołaja

Niewielka miejscowość Wysocice położona jest na północ od Krakowa, nad rzeką Dłubnią.

Na skraju wzniesienia, otoczony murem i wysokimi drzewami od stuleci stoi niewielki, kamienny kościół. Zarówno kształt świątyni, jak i wnętrze pozostały prawie niezmienione od czasów budowy. Powstała ona najprawdopodobniej w na początku XIII w. jako fundacja rycerska, o znaczeniu również obronnym.

Romański kościół w Wysocicach wzniesiono z ciosów wapienia, a detale architektoniczne i rzeźbiarskie wykonano z piaskowca. Jest on niewielką, jednonawową budowlą z wysoką, czworoboczną wieżą od strony zachodniej oraz prezbiterium skierowanym na wschód, zamkniętym półkolistą apsydą. Masywna wieża o charakterze obronnym dostępna jest tylko z wnętrza kościoła. W górnej części wieży znajdują się podwójne, rozdzielone kolumienką i półkoliście zamknięte okienka – biforia. Oglądając kościół z zewnątrz, trzeba przyjrzeć się wschodniej ścianie, gdzie znajduje się rzeźbiona postać tronującej Matki Boskiej z Dzieciątkiem, pochodząca z początku XIII w.

Niezwykle interesującym miejscem jest empora, znajdująca się na drugiej kondygnacji wieży.

Tekst: Barbara Sanocka, maj 2009
MATERIAŁ POCHODZI Z STRONY MAŁOPOLSKICH DNI DZIEDZICTWA KULTUROWEGO (dnidziedzictwa.pl).
183080
Miechów – bazylika Grobu Bożego
Miechów – bazylika Grobu Bożego

Miechów zawdzięcza swe powstanie zakonowi bożogrobców, założonemu w czasie wypraw krzyżowych. Zakon Kanoników Regularnych Stróżów Świętego Grobu Jerozolimskiego, jak brzmi jego pełna nazwa, miał za zadanie strzec Grobu Pańskiego w Jerozolimie i przybywających do niego pielgrzymów.

Do Polski bożogrobcy zostali sprowadzeni w 1163 r. przez Jaksę z Gryfitów. Osadził on zakonników w Miechowie, stąd często nazywani są miechowitami. W XVII i XVIII w. zakon był posiadaczem znacznych włości; w 1819 r. nastąpiła jego kasata.

Kościół pw. Grobu Chrystusa i św. Jakuba Młodszego oraz zabudowania klasztorne zostały wzniesione na przełomie XIV i XV w.
Kościół i klasztor zostały wzniesione z cegły i kamienia. Świątynia jest trójnawową bazyliką z wydłużonym prezbiterium oraz kaplicami zamykającymi nawy boczne. Do kościoła przylega od północy zakrystia ze skarbcem na piętrze, a od południa kruchta z biblioteką. Do południowo-zachodniego narożnika kościoła przybudowana jest wieża z kryptą i kaplicą w części dolnej.

We wnętrzu świątyni, ozdobionej przez Wojciecha Rojowskiego wspaniałą, rokokową dekoracją sztukatorską (ornamentalną i figuralną), znajduje się wiele cennych elementów wyposażenia.

Tekst: Barbara Sanocka, maj 2008
MATERIAŁ POCHODZI Z STRONY MAŁOPOLSKICH DNI DZIEDZICTWA KULTUROWEGO (dnidziedzictwa.pl).
183081
Mogiła – opactwo oo. Cystersów
Mogiła – opactwo oo. Cystersów

Cystersów do podkrakowskiej Mogiły sprowadził biskup krakowski Iwo Odrowąż ok. 1225 r.

Świątynia cysterska jest wzniesiona z cegły, kamienne są szczegóły architektoniczne oraz elementy dekoracyjne. Jest ona trójnawową bazyliką z transeptem i zamkniętym prosto prezbiterium oraz dwiema parami bliźnich kaplic po obu jego stronach.

W ołtarzu głównym znajduje się późnogotycki poliptyk (1514) z posągiem Matki Bożej z Dzieciątkiem oraz malowanymi i rzeźbionymi skrzydłami ze scenami z życia i Męki Chrystusa, a także z postaciami świętych.

Średniowieczny, rozbudowany w XVI w. i przebudowany gruntownie w XVIII w. budynek klasztorny znajduje się po stronie południowej kościoła.

Tekst: Barbara Sanocka, maj 2008
MATERIAŁ POCHODZI Z STRONY MAŁOPOLSKICH DNI DZIEDZICTWA KULTUROWEGO (dnidziedzictwa.pl).
183082
Kościelec – kościoł pw. św. Wojciecha
Kościelec – kościoł pw. św. Wojciecha

Świątynia w Kościelcu Proszowickim lub Pińczowskim, bo obie nazwy się przyjęły, jest wyjątkowym przykładem połączenia architektury romańskiej z barokową. Dlaczego tak się stało, ilustrują dobrze burzliwe dzieje kościoła. Budowla została wzniesiona w 2. ćwierci XIII wieku z fundacji biskupa krakowskiego Wisława z Kościelca herbu Zabawa. W czasach reformacji kościół został zajęty przez arian, a wkrótce przez żołnierzy szwedzkich, którzy zdewastowali świątynię. Podczas odbudowy w 1634 roku kościół uległ poważnym przekształceniom, dokonano jego barokizacji. Jednak wciąż jeszcze, szczególnie we wnętrzu świątyni, zdumiewa ogrom zachowanych detali romańskich, m.in. komplet dwunastu głowic bliźniaczych kolumn podtrzymujących arkady. Głowice te pokryte są bogato ornamentami roślinnymi. Pięknie dekorowany jest również romański portal wejściowy.

Tekst: Joanna Nowostawska-Gyalókay, 2013
MATERIAŁ POCHODZI Z STRONY MAŁOPOLSKICH DNI DZIEDZICTWA KULTUROWEGO (dnidziedzictwa.pl).
183083
Kraków – kościół pw. św. Salwatora
Kraków – kościół pw. św. Salwatora

W zachodniej części Krakowa, pomiędzy Starym Miastem a Bielanami, rozciąga się dzielnica Zwierzyniec. Tereny te, leżące na lewym brzegu Wisły, przez ponad siedem stuleci należały do zakonu norbertanek.

W pobliżu konwentu norbertanek położone jest niewielkie wzniesienie nazywane wzgórzem bł. Bronisławy. Na jego wschodnim stoku wznosi się murowany kościół pw. Salwatora oraz drewniana kaplica.

Pierwszy kościół na miejscu obecnej świątyni, nazywanej w tradycji zwierzynieckiej Najświętszego Salwatora, powstał w 1. poł. XII w. Na tym samym miejscu już w 2. poł. XII w. rozpoczęto budowę kolejnego kościoła, lecz jej nie dokończono. Pod koniec XII lub na początku XIII stulecia wzniesiono kamienną świątynię romańską, która w znacznej części zachowała się do czasów obecnych.

Kościół ten pełnił funkcję parafialnego, a później został przyłączony do klasztoru Norbertanek.

Świątynia jest kamienno-ceglaną, niewielką budowlą, jednonawową, z wieżą od strony zachodniej. Obecna postać kościoła pochodzi głównie z prze-budowy z początku XVII w., z włączeniem w nią murów wcześniejszej, romańskiej świątyni. Te najstarsze części są widoczne od strony wschodniej, jako nietynkowany mur.

Tekst: Barbara Sanocka, maj 2008
MATERIAŁ POCHODZI Z STRONY MAŁOPOLSKICH DNI DZIEDZICTWA KULTUROWEGO (dnidziedzictwa.pl).
183084
Kraków – kościół ss. Norbertanek
Kraków – kościół ss. Norbertanek
183085
Kraków – Katedra Wawelska
Kraków – Katedra Wawelska
183086
Kraków – kościół pw. św. Marii Magdaleny (nieistniejący)
Kraków – kościół pw. św. Marii Magdaleny (nieistniejący)
183087
Kraków – kościół pw. św. Andrzeja Apostoła
Kraków – kościół pw. św. Andrzeja Apostoła
183088
Kraków – kościół pw. św. Wojciecha
Kraków – kościół pw. św. Wojciecha
183089
Kraków – Bazylika Wniebowzięcia NMP (Mariacka)
Kraków – Bazylika Wniebowzięcia NMP (Mariacka)
183090
Kraków – kościół pw. św. Benedykta
Kraków – kościół pw. św. Benedykta
183091
Szlaki_Małopolski
Szlaki Małopolski to serwis poświęcony turystyce kulturowej, prowadzony przez Małopolski Instytut Kultury. Informacje zamieszczone w serwisie opracowywane są na podstawie materiałów udostępnionych przez operatorów poszczególnych szlaków w Internecie.
(www.szlakimalopolski.pl)
Szlak Małopolska Romańska to trasa prezentująca zabytki sztuki i architektury romańskiej, której celem jest promocja dziedzictwa kulturowego regionu oraz wykreowanie nowego szlaku turystyczno-kulturowego.

Trasa szlaku przebiega zarówno przez punkty cieszące się od dawna turystyczną popularnością, jak i przez miejscowości dotąd szeroko nierozpropagowane, dopiero domagające się odkrycia.

Poprzez prezentację sztuki romańskiej na stronie internetowej www.malopolskaromanska.pl, chcemy pokazać bogactwo kulturowe i duchowe Małopolski. Zamieszczone informacje ułatwią dostęp do małopolskich zabytków romańskich, a także pomogą połączyć aktywny wypoczynek z poznawaniem sztuki romańskiej. Korzystając ze wskazówek i opisów, wędrujący szlakiem Małopolski Romańskiej mogą zwiedzić przedstawione przez nas obiekty architektoniczne, od wieków tworzące krajobraz kulturowy Małopolski.
(Cytat za: oficjalną stroną szlaku)

Miłośnicy średniowiecznej architektury powinni zatem zawitać w progi opactwa oo. Benedyktynów w Tyńcu, do jednego z najstarszych romańskich zabytków w Krakowie – kościoła św. Andrzeja, do kościoła parafialnego pw. św. Świerada i Benedykta – pustelnika w Tropiu, do opactwa oo. Cystersów w Mogile czy Bazyliki Grobu Bożego w Miechowie .

Szlak proponuje też wędrówkę do miejsc mniej znanych – kościoła pw. św. Jana Chrzciciela w Prandocinie, kościoła pw. św. Mikołaja w Wysocicach czy kościoła pw. św. Wojciecha w Kościelcu.

Korzystając z informacji i wskazówek zamieszczonych na stronie szlaku, podróżujący mogą łatwo dotrzeć do prawdziwych perełek romańskiej Małopolski, poznać ich historię i znaczenie dla europejskiego dziedzictwa kulturowego. Z pewnością nie należy pominąć również działu dla ciekawskich, gdzie można przeczytać opowieści romańskie czy zapoznać się ze słownikiem przydatnej terminologii, dzięki którym poznawanie szlaku stanie się znacznie owocniejsze i ciekawsze!

Trasa szlaku Małopolska Romańska prowadzi przez małopolskie zabytki architektury sakralnej:
- kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Czchowie,
- kościół pw. św Marii Magdaleny i św. Mikołaja w Dziekanowicach,
- kościół pw. św. Wojciecha w Kościelcu,
- kościół pw. św. Marii Magdaleny w Krakowie (nieistniejący),
- kościół pw. Najświętszego Salwatora w Krakowie,
- kościół SS. Norbertanek w Krakowie,
- kościół pw. św. Wojciecha w Krakowie,
- katedra pw. św. Stanisława i św. Wacława w Krakowie,
- kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Krakowie,
- kościół pw. św. Andrzeja Apostoła w Krakowie,
- kościół pw. św. Benedykta w Krakowie,
- kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Luborzycy,
- bazylika Grobu Bożego w Miechowie
- opactwo oo. Cystersów w Mogile,
- kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Prandocinie,
- kościół parafialny pw. św. Świerada i Benedykta – pustelnika w Tropiu,
- opactwo oo. Benedyktynów w Tyńcu,
- kościół pw. św. Mikołaja w Wysocicach.

Dodatkowym elementem wzbogacającym szlak Małopolska Romańska była realizacja projektu O wzgórzu, mnichach i historii. Materiały edukacyjne dla dzieci i młodzieży. To przedsięwzięcie polegające na opracowaniu kompletu materiałów edukacyjnych, związanych z historią wzgórza tynieckiego – książeczki dla dzieci i młodzieży oraz płyty CD z materiałami audio przeznaczonymi dla osób niewidomych.

Celem projektu jest popularyzacja dziejów tego niezwykłego miejsca i upowszechnienie wiedzy na temat ważnych wydarzeń i postaci historycznych z nim związanych wśród społeczności lokalnej i regionalnej, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieży, w tym osób z dysfunkcją wzroku. Partnerem projektu jest Opactwo Benedyktynów w Tyńcu.
(Cytat za: oficjalną stroną projektu)

Z oficjalnej strony szlaku Małopolska Romańska można pobrać opowieści dla dzieci w formacie mp3:
O wzgórzu, mnichach i historii,
Krótka wędrówka po wzgórzu tynieckim.
Projekt dofinansowano ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach programu „Patriotyzm Jutra”

Koordynatorem szlaku Małopolska Romańska jest Fundacja w paski.

Opracowanie: Gabriela Dul
MATERIAŁ POCHODZI Z SERWISU SZLAKI MAŁOPOLSKI (szlakimalopolski.pl).
Trasę poleca
Szlaki_Małopolski

Na tej trasie przyda Ci się mapa dostępna w naszej aplikacji

Mapa Małopolska na rowerze
Małopolska na rowerze - mapa turystyczna w aplikacji Traseo

Mapa przedstawia sieć zrealizowanych do tej pory (VII 2020) tras rowerowych: - z projektu VeloMałopolska; - Szlak wokół Tatr (część polska); - inne szlaki rowerowe (lokalne terenowe, szlak Orlich Gniazd, Green Velo, Szlak karpacki).  ...

Mapa Okolice Krakowa
Okolice Krakowa - mapa turystyczna w aplikacji Traseo

Mapa Krakowa i okolic przedstawia najważniejsze tereny rekreacyjne tego rejonu, m.in. Puszczę Niepołomicką, Dolinki Podkrakowskie i Ojcowski Park Narodowy. Obszar mapy "Okolice Krakowa" zamknięty jest przez Bochnię na wschodzie, Wadowice na...

Mapa Beskid Wyspowy
Beskid Wyspowy - mapa turystyczna w aplikacji Traseo

Mapa w wersji elektronicznej, którą można otworzyć jako jeden z podkłądów offline w aplikacji mobilnej Traseo. Mapa wydawnictwa compass obejmuje zasięgiem Beskid Wyspowy oraz Pogórze Wiśnickie i wschodnią część Pogórza Wielickiego. Od północy...

brak wystarczającej ilości ocen

Skomentuj

Zaloguj się, aby komentować i oceniać trasy
Moja mapa 0

Dbamy o Twoją prywatność

W celu zapewnienia naszym użytkownikom usług na możliwie najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Uzyskujemy dostęp i przechowujemy informacje na urządzeniu oraz przetwarzamy dane osobowe, takie jak unikalne identyfikatory i standardowe informacje wysyłane przez urządzenie czy dane przeglądania w celu wyboru oraz tworzenia profilu spersonalizowanych treści i reklam, pomiaru wydajności treści i reklam, a także rozwijania i ulepszania produktów. Za zgodą użytkownika nasze aplikacje korzystają z precyzyjnych danych geolokalizacyjnych.

Kliknięcie w przycisk "Akceptuję", oznacza wyrażenie zgody na przetwarzanie danych zgodnie z powyższym opisem. Dokładne zasady zostały opisane w naszej Polityce Prywatności.