Powstanie zamku jest związane z działalnością fortyfikacyjną króla Kazimierza Wielkiego w 2 pol. XIV wieku, choć prawdopodobnie już wcześniej istniał tu gród - być może o charakterze konstrukcji drewniano-ziemnej. Król Kazimierz Wielki przypuszczalnie dokonał gruntownej przebudowy istniejącego tu już wcześniej obiektu. Król nazwał zamek Ociec u Skały, upamiętniając w ten sposób tułaczkę swego ojca, Władysława Łokietka. Nazwa ta podawana przez kroniki w różnej formie (Oczecz, Ocziec, Oszyec) przetrwała do dziś jako Ojców.
Kaplica znajduje się w miejscu dawnych łazienek zdrojowych, które przerobiono na obiekt sakralny w 1901 r. Kaplica usytuowana jest ponad potokiem na betonowych podporach, co wiązało się wg miejscowej tradycji z zarządzeniem cara Mikołaja II, zabraniającym budowy obiektów sakralnych na ziemi ojcowskiej, wobec czego kaplicę zbudowano "na wodzie".
Zbudowana z twardych wapieni, stoi na najniższej skalnej terasie zwanej Fortepianem o wysokości 8-12 m, wysokość samej maczugi wynosi około 25 m. Stanowi ona bardzo charakterystyczny element krajobrazu Doliny Prądnika. Powstała w wyniku krasowej działalności wód i różnej odporności na wietrzenie wapieni. Pierwszy raz została zdobyta przez Leona Witka z Katowic w 1933. Na jej szczycie znajduje się mały żelazny krzyż upamiętniający to wydarzenie. W tle Zamek Królewski w Pieskowej Skale
zabytkowa chałupa z 1862 r., w której niegdyś mieszkał Antoni Kocjan - konstruktor szybowców z czasów II wojny światowej, obecnie w chacie przeniesionej do Rabsztyna mieści się Muzeum.
Antoni Kocjan był najbardziej zasłużonym przedwojennym konstruktorem szybowców, a podczas okupacji kierował wywiadem lotniczym Armii Krajowej, który odkrył tajemnice niemieckich broni V1 i V2. Dlatego mówi się o nim, że był „człowiekiem, który wygrał wojnę”.
Będący jednym z Orlich Gniazd gotycki zamek, powstał jako królewska warownia jeszcze w XIII wieku, która z czasem rozrosła się w wielki kompleks zamku górnego, średniego, dolnego i renesansowego pałacu z przełomu XVI i XVII wieku. Do dziś zachowały się jedynie ruiny tych budowli, które częściowo zostały odbudowane, odgruzowane i dostosowane do zwiedzania.
Kopiec został usypany w 1861 dla uczczenia 44. rocznicy śmierci Tadeusza Kościuszki. Był on miniaturą krakowskiego kopca Kościuszki — miał 5 m wysokości i 14 m średnicy.
W czasie powstania styczniowego został zniszczony przez Rosjan, a ci, którzy zainicjowali jego usypanie, zostali zesłani na Sybir. W 1917 z okazji obchodów 100. rocznicy śmierci T. Kościuszki usypano nowy kopiec.
Kopiec ma u podstawy średnicę 18 m, wysokość 7 m. Krzyż na szczycie ma wysokość 6 m.
W Olkuszu warto zobaczyć basztę z fragmentem murów miejskich Choć to nie jest oryginał, bo basztę zrekonstruowano w II połowie XX wieku, to jednak wiernie oddaje charakter dawnych, średniowiecznych obwarowań miejskich, pochodzących jeszcze z czasów Kazimierza Wielkiego.
• Kamienica zwana Batorówką albo Królewską to najstarszy, pochodzący z XVI w. budynek na olkuskim Rynku. Nadano jej nazwę „Batorówka”, gdyż zatrzymał się w niej król Stefan Batory w drodze na Wiedeń. Na parterze oraz w ogródku przed kamienicą można coś zjeść a przy okazji obserwować odnowiony Rynek. W kamienicy funkcjonuje także Muzeum Regionalne.
Duże kamienice (pałace) o numerach 2 i 3 na zachodniej pierzei stanowiące Urząd Miasta
Gotycka Bazylika Mniejsza św. Andrzeja Apostoła w Olkuszu powstała na przełomie XIII i XIV wieku. Najstarsza część kościoła stanowi obecnie prezbiterium. Kościół został rozbudowany w czasach króla Kazimierza Wielkiego. Wtedy powstały trzy, równej wysokości nawy wsparte na potężnych ośmiobocznych filarach i zwieńczone krzyżowo — żebrowym sklepieniem. Jeszcze w XV wieku do południowej ściany kościoła dobudowano kaplicę św. Anny. W 1620 roku powstała renesansowa kaplica Loretańska zwana też Amendzińską. W kościele znajdują się renesansowe organy autorstwa Hansa Hummla z lat 1612-1623 (jedne z najstarszych w Europie organów, zachowanych w stopniu bliskim oryginalnemu).
„Stare starostwo” z 1828 r. – w miejscu mennicy Stefana Batorego. Na zdjęciu stan z 2017 r., obecnie budynek jest po generalnym remoncie
zrekonstruowane przyziemie zburzonego w XVIII wieku Ratusza, które docelowo ma służyć jako zejście do podziemnego muzeum oraz jako scena.
cmentarz powstał około 1815 r. i funkcjonował do 1914 r., choć pojedyncze pochówki w grobach rodzinnych odbywały się jeszcze w latach trzydziestych XX w. Składa się z części prawosławnej oraz katolickiej, które rozdziela ściana pamięci. Wmurowane w nią tablice upamiętniają nazwiska pochodzących z Ziemi Olkuskiej żołnierzy, którzy polegli w wojnie z Rosją w 1920 r. oraz podczas II wojny światowej. Na cmentarzu zachowało się kilkadziesiąt nagrobków i pomników z XIX i XX wieku. Są tu pochowani uczestnicy powstań narodowych i znamienici obywatele Olkusza. Najbardziej znany jest grób płk Francesco Nullo, włoskiego ochotnika z Bergamo, który zginął w bitwie pod Krzykawką 5 maja 1863 roku i został pochowany na olkuskim cmentarzu.
Kościół zbudowano w l. 1645-1673. Była to murowana świątynia o skromnych cechach barokowych, orientowaną, jednonawowa z prezbiterium zamkniętym półkolistą absydą. Zagrożony katastrofą budowlaną, kościół został częściowo rozebrany i odbudowany w l. 1726-1731, powstała jednocześnie wolno stojąca dzwonnica od zach. Wyposażenie barokowe i rokokowe pochodzi z XVII i XVIII w z poprzedniego kościoła drewnianego.
Późnogotycki kościół pw. Nawiedzenia NMP został wzniesiony około 1510 r. w konstrukcji zrębowej z drzewa jodłowego, zapewne na miejscu poprzedniego. Później około 1530 r. dobudowano wieżę, w XVIII w. barokowa wieżyczkę na dachu, zaś w 1899 r. zakrystię i boczna kruchtę. Wnętrze zdobi dekoracja malarska z 1896 r. oraz na północnej ścianie zachowane fragmentu XVII-wiecznej polichromii ze scenami Męki Pańskiej.
Mierząca 9 kilometrów Dolina Racławki znajduje się pomiędzy miejscowościami Racławice i Dubie. Jednak najciekawsza jest jej południowa, ok. 4 kilometrowa część, między Paczółtowicami a Dubiem wchodząca w skład Paku Krajobrazowego Dolinki Krakowskie. Dnem przeważnie zalesionej doliny płynie potok Racławka, a po jego obu stronach wznoszą się liczne wzgórza oraz wapienne skałki. Miejsce jest udostępnione dla turystów oraz fanów różnego rodzaju sportów. Można spacerować, biegać, jeździć na rowerze, uprawiać wspinaczkę skalną oraz eksplorować jaskinie. Dolina posiada również boczne odnogi, do których warto zajrzeć. Na szczególną uwagę zasługują wąwozy Stradlina, Żarski oraz Zbrza.
Skomentuj