Kompleks sakralny, kościół oraz klasztor paulinów. nazywany jest potocznie Skałką lub kościołem Na Skałce. Jest to według legendy sanktuarium męczeństwa św. Stanisława, biskupa krakowskiego, pełni też rolę Panteonu Narodowego.
Pierwotna romańska rotunda zapewne była zbyt mała, więc w XIV w. została zastąpiona gotycką świątynią z fundacji króla Kazimierza Wielkiego. W 1472 r. kościół objęli paulini sprowadzeni przez wybitnego historyka Jana Długosza. Obecną późnobarokową formę kościół zyskał w latach 1733-42.
Jest to budowla złożona z dwuprzęsłowego prezbiterium, zamkniętego ścianą prostą i przybudówkami po bokach oraz trójnawowego korpusu o czterech przęsłach. Fasada kościoła jest dwukondygnacjowa z dwiema wieżami, rozdzielonymi trójkątnym przyczółkiem.
Zespół klasztorny powstał na życzenie Kazimierza Wielkiego, który sprowadził z Pragi augustianów w 1342 roku. Prace nad kościołem zakończono w 1426 roku, ale w 1443 roku trzęsienie ziemi zniszczyło sklepienie nawy, które odbudowywano do 1505 roku. Budynek niestety nie miał szczęścia, gdyż kolejno nawiedzały je powódź, pożar, kolejne trzęsienia ziemi, a nawet w czasie potopu szwedzkiego urządzony był w nim szpital polowy. Po zaborach kościół był w opłakanym stanie, gdyż Austriacy urządzili sobie w nim magazyn słomy i siana. Groziło mu zburzenie, na szczęście powstał komitet odnowy kościoła, który go uratował. Od 1942 roku jest kościołem parafialnym. Kościół jest jednym z najlepszych przykładów średniowiecznej kamieniarki w Polsce.
Pałac Wojewodziński (lub Kamienica Wojewodzińska) to była rezydencja wojewody krakowskiego Piotra Małachowskiego, później został własnością rodziny Ankwiczów. W 1773 roku zamieszkał tu cesarz Austrii Józef II Habsburg podczas podróży przez Galicję.
XVII-wieczna kamienica (zwana w przeszłości Domem pod Gwiazdą) jest jedną z najstarszych na krakowskim Kazimierzu. Od czerwca 1996 roku mieści się w niej stała placówka kulturalna Norymbergi – jednego z miast bliźniaczych Krakowa.
Do budowy murowanego gmachu ratusza przystąpiono w roku 1414 i fragmenty tej budowli widoczne są na parterze i w piwnicach budynku. Przebudowano go w stylu renesansowym w 1528 r. i po 1557 r., kiedy to do budynku ratusza dodano skrzydło północne i wieżę nakrytą stożkowatym hełmem. W latach 1619-1620 zyskał on wygląd zewnętrzny, który z niewielkimi zmianami przetrwał do 1875 r. Po pożarze w roku 1623 odnowiono ratusz nadbudowując piętro i wieńcząc gmach attyką typu krenelażowego.
Po utracie na przełomie wieków XVIII i XIX praw miejskich przez Kazimierz budynek Ratusza pozbawiony właściwej funkcji popadła w ruinę iw roku 1806 przeznaczony do rozbiórki został wystawiony na licytację. W roku 1829 ratusz został przebudowany dla potrzeb szkoły przemysłowo-handlowej, a w drugiej połowie XIX wieku, po przejęciu go przez gminę żydowską, ulokowana została w nim szkoła powszechna, do której uczęszczała młodzież żydowska. W latach 1875-76 rozebrano przybudówkę od strony północnej, a od strony południowej dobudowano nowe skrzydło o formach pseudo-renesansowych.
Obecnie mieści się w nim Muzeum Etnograficzne, które wprowadziło się tutaj w 1947 r.
Dom Esterki jest jedynym zachowanym domem mieszkalnym, który pierwotnie stał przy rynku Kazimierza. Najstarsza część piwnic tego pierwotnie gotyckiego budynku pochodzi z XIV wieku, następnie niemal co stulecie budynek był przebudowywany (ostatni raz w 1876, zaś swój obecny wygląd zawdzięcza głównie przebudowom dokonanym na przełomie XVIII/XIX w.). Budynek nakryty jest obecnie rzadko już spotykanym, klasycystycznym dachem łamanym (tzw. krakowskim).
Nazwa budynku nawiązuje do legendy o Esterce, żydowskiej oblubienicy króla Kazimierza Wielkiego. Od czasu gruntownej renowacji, mającej miejsce w latach 1978-1985, w Domu Esterki mieści się filia pobliskiego Muzeum Etnograficznego.
Budowę kościoła zakon trynitarzy rozpoczął w 1741 r., przerywając po dwóch latach z powodu kłopotów finansowych. Wznowiono prace budowlane w 1751 r., a nową świątynię konsekrowano w 1758 r. Po kasacie zakonu przez Austriaków w 1796 r. kościół zamieniono na magazyn wojskowy. W 1812 kościół przejęli bonifratrzy – zakon, mający swoje klasztory w Polsce od 1609 r.
Kościół, zbudowany w stylu późnego baroku, posiada jedną z najpiękniejszych w Polsce fasad autorstwa Franciszka Placidiego, który przy jej projektowaniu wzorował się na dziełach Francesca Borrominiego.
Świątynię ufundował około 1340 roku Kazimierz Wielki. Budowę nowej, murowanej świątyni, rozpoczęto w 1385 a ukończono w 1405. Szczyt fasady dobudowano dopiero ok. 1500, a dzwonnicę w latach 1566-1582.
Świątynia stanowi urbanistyczny akcent rozległego kompleksu budynków, na który składa się orientowany kościół oraz ufundowany w 1405 roku klasztor kanoników regularnych połączony z nim przejściem wspartym na arkadach.
Kamienica przy ul. Józefa 9 wybudowana w latach 1624-25, przebudowana w 1865 r., dawny dwór opatów szczyrzyckich.
Synagoga została zbudowana 1896 roku z inicjatywy Bractwa Psalmowego, według projektu Nachmana Kopalda. Oprócz sali modlitwy znajdującej się na parterze, w budynku znajdowała się również szkoła talmudyczna. W 1931 roku synagoga została przebudowana. Podczas II wojny światowej hitlerowcy zdewastowali wnętrze synagogi. Po zakończeniu wojny, nieuszkodzony budynek pełnił rolę siedziby Żydowskiej Partii Socjalistycznej. W 1951 roku w budynku ulokowała się siedziba Zespołu Pieśni i Tańca „Krakowiacy” i zajmowała go do 2006 r. W międzyczasie, w 2001 roku, synagoga została zwrócona Gminie Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie..
Od maja 2013 roku w budynku mieścił się klub muzyczny Mezcal. W 2016 w dawnym domu modlitwy otwarto odwołujący się do historii budynku klub Hevre.
Synagoga została zbudowana w 1886 roku z inicjatywy Żydowskiego Towarzystwa Modlitewnego i Dobroczynnego Bne Emuna. Podczas II wojny światowej hitlerowcy zdewastowali wnętrze synagogi, przeznaczając ją następnie na warsztat stolarski. Po zakończeniu wojny nadal pełniła funkcję stolarni, a później magazynu. Od początku lat 80. budynek stał opuszczony i popadał w ruinę.
W latach 1988-1993 z inicjatywy Fundacji Judaica przeprowadzono gruntowny remont oraz rozbudowę synagogi z przeznaczeniem jej na Centrum Kultury Żydowskiej. 24 listopada 1993 roku w synagodze uroczyście otwarto Centrum Kultury Żydowskiej.
Murowany budynek synagogi wzniesiono na planie prostokąta, w stylu neoromańskim z elementami mauretańskimi. Do dnia dzisiejszego zachowało się wiele oryginalnych elementów wystroju. Nad głównym wejściem znajduje się charakterystyczny trójkątny przyczółek, a otwory okienne są zakończone półokrągłe.
Najbardziej charakterystycznym elementem placu jest tzw. Okrąglak (zwany także Rondlem), wzniesiony w latach 1899–1900 jako kryta hala targowa.
Synagoga Tempel jest obecnie jedną z czterech czynnych synagog w mieście, jednak nabożeństwa odbywają się w niej wyłącznie od czasu do czasu.
Krakowska synagoga wzniesiona została w latach 1860-1862 w stylu arkadowym. W ciągu następnych dziesięcioleci była kilkakrotnie rozbudowywana.
W czasie drugiej wojny światowej synagogę zamieniono na magazyn, jednak wnętrze nie poniosło tak dotkliwych strat jak pozostałe świątynie.
Murowany budynek synagogi wzniesiono na planie prostokąta, w stylu mauretańsko-neorenesansowym. Posiada bardzo bogate wyposażenie oraz dekoracje elewacji, z elementami neorenesansowymi. Na elewacji i ścianach bocznych znajdują się dwudzielne, arkadowe okna w których znajduje się unikatowych 36 barwnych witraży z przełomu XIX i XX wieku, ufundowanych przez członków kongregacji.
Budowę niezbyt imponującego z zewnątrz budynku synagogi Kupa ukończono w latach 40. XVII wieku. Obecny wygląd bóżnicy jest wynikiem przebudowy dokonanej w latach 30. XIX wieku. Późniejsze przekształcenia pozbawiły budowlę cech stylowych z epoki baroku, a dewastacja dokonana przez hitlerowców zniszczyła bezpowrotnie jej charakter liturgiczny. Z czasów budowy zachował się tylko kamienny ołtarz, aron ha-kodesz, ujęty pilastrami.
W latach 1951-1991 budynek użytkowany był przez kaletników ze Spółdzielni Inwalidów. Po odzyskaniu synagogi remont przeprowadzony przez Gminę Wyznaniową Żydowską trwał aż do roku 2002.
Obecnie synagoga służy jako miejsce spotkań, koncertów, wystaw, odczytów, szczególnie podczas Festiwalu Kultury Żydowskiej oraz stała się główną synagogą krakowskiej Gminy. W galeriach dla kobiet znajdują się korytarze domu gościnnego Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie.
Synagoga została wybudowana około 1930 roku, jako mały budynek przylegający od strony północnej do synagogi Izaaka, z inicjatywy członków ortodoksyjnej partii Mizrachi. Podczas II wojny światowej hitlerowcy doszczętnie zdewastowali bożnicę.
Po zakończeniu wojny przez wiele lat synagoga stała w stanie kompletnej ruiny. W latach 80. odbudowana i zaadaptowana przez fundację Ronalda S. Laudera na ośrodek kultury żydowskiej. Parter jest połączony przejściem z sąsiadującą synagogą. Do 2007 roku znajdowała się w niej stała wystawa zdjęć poświęconych życiu i martyrologii krakowskich Żydów.
Murowany budynek synagogi wzniesiono na planie prostokąta. Do dnia dzisiejszego nic się nie zachowało z pierwotnego wyposażenia synagogi, które by mogło wskazywać na jej pierwotny charakter. Jedynym charakterystycznym elementem pozostały półokrągłe okna.
Przez wiele lat uchodziła za najokazalszą i najbogatszą synagogę w mieście. Jej północna ściana przylega do dawnej synagogi Mizrachi.
Synagoga Izaaka jest monumentalną, opatrzoną szkarpami, mocno wydłużoną budowlą. Jedynym akcentem dekoracyjnym z zewnątrz jest barokowy portal wejściowy od ul. Izaaka. W roku 1924 do frontowej fasady dobudowano dwubiegowe schody z arkadowym gankiem, prowadzące na galerię dla kobiet zwaną potocznie babińcem.
Po drugiej wojnie światowej zdewastowane wnętrze synagogi prowizorycznie wyremontowali i przystosowali do swych potrzeb krakowscy artyści. Do lat 70. XX wieku mieściły się tu pracownie rzeźbiarskie. W latach 1983-1992 przeprowadzono wreszcie remont generalny. Jeszcze w trakcie przeprowadzanych prac budynek odzyskała Gmina Wyznaniowa Żydowska. Dopiero po remoncie (1994 r.) wkroczyli tu konserwatorzy, aby przywrócić wnętrzu dawną świetność.
Zbudowana w latach 1556-1563 należała do najbogatszych synagog żydowskiego miasta na Kazimierzu. Jej nazwa wiąże się z usytuowaniem męskiej sali modlitewnej na I piętrze i była to jedyna w Polsce synagoga z salą modlitw na piętrze. Zdewastowana w czasie drugiej wojny światowej, po roku 1945 była wykorzystywana głównie na magazyny. Z rokiem 2005 udostępniono zwiedzającym ekspozycje dotyczące historii i kultury Żydów. W roku 2008 budynek odzyskała Gmina Wyznaniowa Żydowska.
Synagoga została wybudowana w 1810 roku, z inicjatywy członków bractwa religijnego Kowea Itim le-Tora. W latach 1912-1913 została odnowiona i przebudowana. Podczas II wojny światowej hitlerowcy zdewastowali synagogę. Po zakończeniu wojny przez pewien czas znajdowało się w niej schronisko dla wysiedlonych Wydziału Opieki Społecznej, a obecnie mieszkania.
Na ścianie synagogi zachował się unikatowy napis w języku hebrajskim oraz dwie Gwiazdy Dawida. W jednej umieszczono datę budowy synagogi, w drugiej datę odnowienia. Drugim charakterystycznym elementem bożnicy są półokrągło zakończone otwory okienne oraz drzwi.
Synagoga jest jedną z najstarszych zachowanych synagog w Polsce oraz jednym z najcenniejszych zabytków żydowskiej architektury sakralnej w Europie.
Najstarsza krakowska synagoga powstała prawdopodobnie wkrótce po przymusowym exodusie krakowskich Żydów na Kazimierz (dekret króla Jana Olbrachta z 1495 roku). W ciągu następnych stuleci synagoga była kilkakrotnie niszczona pożarami i rabunkami w wojennych zawieruchach. Mimo, że każdorazowo była odnawiana, ulegała powolnej degradacji. W roku 1923 obniżono teren wokół synagogi do poziomu z XV wieku, a w przebudowanych pomieszczeniach nad frontowym przedsionkiem urządzono niewielkie, synagogalne muzeum.
Po zniszczeniach dokonanych przez hitlerowców w czasie drugiej wojny światowej (wyburzono nawet gotyckie sklepienie i renesansowe kolumny), w latach 1956-1959 przeprowadzono remont, który po części przywrócił synagodze dawną świetność. Równocześnie Kongregacja Wyznania Mojżeszowego przekazała zabytkowy obiekt Muzeum Historycznemu Miasta Krakowa w celu urządzenia stałej ekspozycji dotyczącej historii i kultury Żydów krakowskich. Tę funkcję pełni Stara Synagoga do dziś.
Synagoga została założona z inicjatywy towarzystwa Gmilus Chasidim Debais Hakneses, które działało przy synagodze Starej. Podczas II wojny światowej, hitlerowcy zdewastowali synagogę. Od czasu zakończenia wojny w synagodze znajdują się mieszkania.
Do dnia dzisiejszego nic się nie zachowało z pierwotnego wyposażenia synagogi, które by mogły wskazywać na jej pierwotny charakter. Sala modlitewna prawdopodobnie znajdowała się na parterze, na co wskazywać mogą półokrągłe zakończone okna.
Synagoga została ufundowana w 1620 przez bogatego żydowskiego kupca i finansistę Wolfa Poppera. Dzięki szczodrości Wolfa Poppera synagoga mogła poszczycić się najbogatszym wyposażeniem wnętrza spośród wszystkich krakowskich bożnic. Ze względu na niewielkie rozmiary potocznie nazywano ją Małą.
Całe wyposażenie wnętrza bożnicy Poppera uległo zniszczeniu lub rozproszeniu w czasie II wojny światowej. Po wojnie obiekt nie pełnił już funkcji religijnej, w pomieszczeniach dawnych galerii dla kobiet mieszkali przez kilka lat Żydzi przybyli z ZSRR.
Do dnia dzisiejszego zachował się pierwotny układ sali modlitewnej oraz pomieszczeń dla kobiet w części północnej, do których prowadzą schody zewnętrzne w narożniku północno-zachodnim.
Synagoga Remu jest obecnie jedną z dwóch czynnych synagog w mieście i jedyną, w której regularnie odbywają się nabożeństwa.
Synagoga jest drugim najstarszym żydowskim domem modlitwy w Krakowie, poprzez co pierwotnie zwana była Nową. Synagoga wraz z przylegającym do niej cmentarzem tworzą unikatowy i bezcenny zespół żydowskiej architektury i sztuki sakralnej sięgający XVI wieku.
Wzniesiony w roku 1556 zapewne drewniany budynek wkrótce strawił pożar, ale odbudowano go dwa lata później już w postaci murowanej. Renesansowy charakter synagogi przekształciły niekorzystnie późniejsze przebudowy i dziś trudno doszukać się tu wyrazistych cech stylowych. Zwracają uwagę potężne, kamienne szkarpy podpierające stosunkowo niewielki budynek.
W czasie drugiej wojny światowej zdewastowane wnętrze zamienione zostało na skład impregnowanych worków na zwłoki, a w tzw. babińcu (sali dla kobiet) zmagazynowano sprzęt przeciwpożarowy. W latach 1958-1968 bóżnica została odnowiona i częściowo zrekonstruowana.
Z synagogą Remuh sąsiaduje cmentarz o tej samej nazwie, starszy od niej o kilka lat, bowiem pierwsze pochówki datowane są na rok 1551. W Polsce starsze cmentarze żydowskie mają tylko Wrocław i Lublin.
Kamienica powstała w XVIII w. na skutek połączenia trzech z sześciu XVII-wiecznych kamienic położonych na tej pierzei ul. Szerokiej. Właścicielem kamienicy była wpływowa żydowska rodzina Landau. Obecnie w kamienicy znajduje się Klub „Kuźnica” oraz księgarnia żydowska „Jarden”.
Budynek mykwy został zbudowany w 1567 roku dla potrzeb członków gminy żydowskiej w Krakowie. Na początku XX wieku została gruntownie odnowiona i częściowo przekształcona. Łaźnia rytualna znajduje się w podziemiach, do których schodzi się po około czterdziestu stromych, kamiennych schodkach. Pierwotnie ściany były wyłożone drzewem cembrowanym – obecnie są cementowe.
Podczas II wojny światowej, hitlerowcy doszczętnie zdewastowali budynek, ale na szczęście zachował się kształt basenu kąpielowego. Po wojnie w latach 1974-1976 budynek został wyremontowany i przeznaczony na siedzibę Pracowni Konserwacji Zabytków. W latach 90. budynek został zwrócony Gminie Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie, która umieściła w niej żydowską restaurację Klezmer-Hois oraz hotel. Do zwiedzania udostępniana jest mykwa.
Skomentuj