Jaworzno ---Szlak Byczyński

Pierwszymi budynkami, które powstały w tej lokalizacji były: jednokondygnacyjny gmach Urzędu Górniczego i dwa budynki administracyjno – mieszkalne. Rezydencję dyrektora kopalni zaprojektował inspektor Handorf. Wybudowano ja na początku XX wieku.

W latach 1922 – 1923 w Urzędzie Górniczym nadbudowano drugie piętro. Budynek został również wzbogacony o wieżyczki, balkony i kolumnady. Zmianie uległ także park wokół budowli. Przy willi dyrektora wybudowano bramę główną i dziedziniec z fontanną. Parki i wille zostały ogrodzone.

W latach 1940 – 1944 budynek willii był siedzibą dyrekcji Jaworznoer Steinkohlengruben A.G. Po wojnie mieściły się tu kolejne władze zarządzające górnictwem w Jaworznie. Obecnie jest to siedziba Zarządu TAURON Wydobycie S.A. Budynek można podziwiać tylko z zewnątrz.

Kapliczka Matki Boskiej Ostrobramskiej lub kapliczką Byrczków, pochodzi prawdopodobnie z XVII wieku. Według źródeł historycznych uległa ona zniszczeniu, a odbudową w 1838 r. zajęła się właśnie rodzina Byrczków, jako podziękowanie za szczęśliwy powrót braci Byrczków z powstania listopadowego. Według niektórych podań wspomniana rodzina miała zginąć w 1864 r. w wyniku potyczki z Austriakami.

Charakterystycznym punktem dla centrum dzielnicy Byczyna, jest wysoki obelisk z orłem na szczycie. Na tablicy u podstawy pomnika widnieje następujący napis:

„Wieczna chwała
synom gromady Byczyna
poległym w walce
o wolność i lud
działaczom PPR i PPS
żołnierzom Wojska Polskiego
żołnierzom Armii Ludowej
żołnierzom Armii Radzieckiej
poległym na naszej ziemi
oraz wszystkim pomordowanym
przez okupanta hitlerowskiego
społeczeństwo
gromady
Byczyna”

Według podań w tym samym miejscu już w 1786 roku znajdowała się niewielka drewniana kapliczka – kościółek, w której odprawiano nabożeństwa. W roku 1943 kapliczka została zniszczona przez żołnierzy niemieckich, którzy podejrzewali, że Armia Ludowa ukrywa w niej zapasy dynamitu.

Pierwsze komórki PPR, zawiązały się w Bycznie w roku 1942. W tym samym roku w powiecie chrzanowskim zorganizowano oddział partyzancki Gwardii Ludowej, pod dowództwem Stanisława Barana „Bolka”, do którego dołączyła grupa byczyńska. 29 maja 1944 roku Niemcy przeprowadzili szeroko zakrojoną akcję rozbicia i zlikwidowania oddziałów partyzanckich. W wyniku tych działań aresztowano 78 osób, a za stawianie oporu stracono 3 osoby.

Jak łatwo zgadnąć, byk odnosi się do nazwy tej części Jaworzna - Byczyny. Wzięła się ona od łąk i polan śródleśnych, na których służebnicy panującego księcia wypasali konie i bydło. Byczyna była samodzielną gminą wiejską do 1978 roku, kiedy została przyłączona do Jaworzna.