Dąbroszyn

KOŚCIÓŁ FILIALNY PW. ŚW. JÓZEFA
DĄBROSZYN


kościółkonie XVII w.
Przykład interesującej budowli sakralnej, wzniesionej na skraju założenia pałacowo-parkowego i ściśle związanej z właścicielami rezydencji. Zachowane mauzoleum rodziny Schöningów oraz kaplica grobowa Dönhoffów.

Historia

Kościół w Dąbroszynie, dawny zbór protestancki, został zbudowany na planie krzyża greckiego zapewne pod koniec XVII w. Świątynia stanęła w parku, w pobliżu pałacu należącego do Schöningów. Około 1700 r. wzniesiono mauzoleum dla przedstawicieli tej rodziny. Pomieszczono je w północnym transepcie. W 1758 r. Rosjanie ograbili świątynię z wyposażenia, stąd tak niewiele zachowało się elementów pochodzących z czasów jej budowy. W 1817 r. do kościoła od wschodu dobudowano kaplicę rodową Dönhoffów, którzy byli związani z majątkiem dąbroszyńskim. W latach 1825-1828 budowlę przekształcono w duchu neogotyckim. Od zachodu wzniesiono wieżę, w dolnej partii prostokątną, wyżej sześcioboczną, i zwieńczono ją hełmem ostrosłupowym.

Opis

Kościół filialny pw. św. Józefa jest murowaną, jednonawową budowlą z transeptem oraz z zakrystią i wspomnianą wieżą. Elewacje są ozdobione ostrołukowymi blendami. Korpus nakrywają dachy dwuspadowe. Dolna partia wieży, czworoboczna, jest zwieńczona rozległym tarasem z balustradą. Okna oraz otwór drzwiowy, który mieści się po zachodniej stronie, mają kształt ostrołukowy. W mauzoleum rodziny von Schöning można obejrzeć pomniki epitafijne, które przedstawiają Hansa Adama II von Schöninga oraz jego żonę Johannę Margarethę von Pöllnitz, a także syna Johanna Ludwiga, utrwalonego w postaci alabastrowego popiersia. Po stronie wschodniej świątyni znajduje się wspomniana dawna kaplica grobowa rodziny von Dönhoff, obecnie pełniąca funkcję zakrystii. W południowym ramieniu transeptu umieszczono emporę kolatorską oraz wejście do krypty, w której umieszczono sarkofag Hansa Adama von Schöninga. Miedziany sarkofag zdobią m.in. cynowe tablice epitafijne. W krypcie znajdują się również elementy pochodzące z innych sarkofagów, jak tablice inskrypcyjne i epitafijne oraz detale ozdobne. Elementem dawnego wyposażenia kościoła jest misa mosiężna z końca XVII w., znaleziona w czasie inwentaryzacji krypty w 1998 r. Misa pochodzi z chrzcielnicy niezachowanej w całości do naszych czasów.