Pierwsze zabudowania pałacowe w tym miejscu powstały w 1613. W połowie XIX wieku, zniszczony pałac wszedł we własność Tarnowskich, którzy w 1878 r. całkowicie przebudowali budynek. Powstał istniejący do dzisiaj okazały jednopiętrowy, eklektyczny pałac z portykiem balkonowym.
Po wywłaszczeniu Tarnowskich w okresie międzywojennym przekazano pałac wraz z parkiem zgromadzeniu księży salwatorianów. W okresie okupacji hitlerowskiej znajdował się tu sztab Hitlerjugend. Po II wojnie światowej budynek został odebrany zgromadzeniu zakonnemu. W 1950 roku stał się on siedzibą Radia Kraków. Pełnił tę funkcję aż do 1998 roku, kiedy radio zostało przeniesione do nowo wybudowanej siedziby przy al. Słowackiego. Od tego czasu budynek stoi pusty i niszczeje.
Dwór Łowczego, zwany też jest "Pałacem Łowczego", "Pałacem", "Domem Łowczego", "Pańską Karczmą" lub "Sołectwem" Tradycja głosi, że budowla ta została wzniesiona na miejscu starego zameczku myśliwskiego, w którym wypoczywali i przygotowywali się do polowań na pobliskich terenach łowieckich (Las Wolski) polscy królowie. Badania konserwatorskie wykazały, iż w pałacu zachowały się relikty XVI-wiecznej budowli. Obecny swój kształt obiekt uzyskał w początkach XVIII w., kiedy to nadano mu cechy stylu barokowego. Dwór wielokrotnie zmieniał użytkowników, niestety był przebudowywany i dewastowany. Na początku XX w. działała tu wytwórnia wódek, a potem zakład chemiczny.W następnych dziesięcioleciach budowla popadała w coraz większe zaniedbanie. W ostatnich latach przeprowadzono jej gruntowną restaurację. Obecnie mieści tu się siedziba wydawnictwa Znak.
Siedziba Lasockich powstała w wyniku przekształcenia w latach 80 i 90 XIX wieku dawnego folwarku Paulinów na Skałce – parterowej willi z piętrową częścią środkową oraz położonej ukośnie oficyny. Podczas przebudowy willę podwyższono o jedną kondygnację oraz połączono z oficyną parterowym pawilonem - galerią. Obok niej powstała trójkondygnacyjna wieża widokowa, zwieńczona krenelażem. Od frontu miejsce dawnego, drewnianego portyku zajął murowany portyk filarowy z tarasem na piętrze, a w elewacji ogrodowej dobudowano oszkloną werandę. Wszystkie elewacje otrzymały neorenesansowy wystrój.
Pierwotny dwór drewniany, położony na szczycie Góry Borkowskiej, w XVIII w. znajdował się w bardzo złym stanie. Ok. 1845 wzniesiono istniejący do lat 60. XX wieku drewniany dwór. Był własnością rodziny Mierzejewskich. Przed rokiem 1890 dwór i folwark przechodzą w ręce rodziny Ziobrowskich. Prof. Stanisław Ziobrowski wystawił nowy dwór, zmodernizował folwark i założył park. Po II wojnie dwór i park odebrano właścicielom. W 1957 znalazła tu siedzibę stacja Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin. Nowy właściciel zburzył drewniany dwór, wzniósł nowe budynki, garaże i szklarnie. W wypielęgnowanym parku zatriumfowały samosiejki. Dopiero po wpisaniu parku do rejestru zabytków wymuszono na użytkowniku podstawowe prace pielęgnacyjne.
W 2013 sąd nakazał Instytutowi Badawczemu wydanie zespołu pałacowo-parkowego Borek Falęcki w Krakowie - spadkobiercom przedwojennych właścicieli.
Willa została wybudowana około 1880 roku, a na początku XX wieku zakupiona przez Henryka Szarskiego. Willa miała 5 pokoi na parterze, 3 na piętrze i 4 werandy. Uznana za zabytek i nieco przebudowana pełni funkcję przedszkola.
Dwór z 1875 roku był pierwszym murowanym budynkiem na terenie wsi. W 2010 r. w budynku rozpoczęła działalność Galeria Sztuki Batko
Obecny kościół w Podstolicach powstał w 1870 roku na miejscu poprzedniego kościółka. Nie posiadał on wówczas wieży, ale dobudowano ją po zniszczeniu w czasie I wojny światowej dzwonnicy stojącej obok. Ze starego kościoła, oprócz dzwonów, przeniesiono w czasie przebudowy także sygnaturkę z roku 1631 o imieniu św. Agnieszki oraz umieszczono trzy ołtarze, które przetrwały do obecnych czasów.
Dwór w Sygneczowie został zbudowany na przełomie XIX i XX wieku, na początku i w połowie XX wieku przebudowywany. Jest budowlą murowaną, parterową na wysokim podpiwniczeniu, z użytkowym poddaszem. Założony na planie prostokąta. Od strony fasady frontowej wejście zaakcentowane portykiem czterokolumnowym, dźwigającym balkon dostępny z szerokiej facjaty zajmującej część poddasza. Od strony ogrodu wejście prowadzi przez szeroki taras otoczony kamienna balustradą tralkową. Nad nim niewielka facjata. Całość nakryta dachem czterospadowym. Nad facjatą frontową dach dwuspadowy, a nad ogrodową dwuspadowy z naczółkiem. Elewacje tynkowane gładko, z boniowanymi narożnikami. Górą przebiega niewielki gzyms podokapowy. Okna prostokątne, umieszczone regularnie, w skromnych opaskach.
W dawnym dworze Klemensiewiczów mieści się szkoła podstawowa.
W dworze ma swoją siedzibę Zgromadzenia Sióstr Urszulanek w Krakowie.
Dwór w Sierczy jest budynkiem murowanym z cegły, w partiach piwnic z kamienia. Wzniesiony na rzucie wydłużonego na osi wschód-zachód prostokąta, z wąskimi i krótszymi względem korpusu głównego skrzydłami bocznymi. Po stronie zachodniej przewiązka łącząca dwór z kaplicą. Elewacje tynkowane. Frontowa poprzedzona czterofilarowym portykiem, dźwigającym balkon, nad którym zwieńczona trójkątnym przyczółkiem wystawka. Elewację ogrodową zdobi przebiegający przez całą długość budynku wsparty na betonowych słupach balkon Okna zdobione profilowanymi w tynku obramieniami i skromnymi nadokiennikami. Całość nakryta dachem mansardowym, w którym rząd okien, doświetlających umieszczone w poddaszu cele.
Swój obecny kształt uzyskał w trakcie przebudowy, przeprowadzonej w 1933 roku wg projektu Teodora Hoffmana. Przebudowa objęła nadbudowę kondygnacji mieszczącej cele sióstr zakonnych, zmianę dachu na mansardowy, nadbudowę skrzydeł bocznych oraz zmianę dyspozycji przestrzennej wnętrz.
Stara Synagoga przy Wiejskiej 11 w Wieliczce jest najstarszą spośród zachowanych wielickich synagog.
Synagoga została zbudowana w połowie XVIII wieku po zachodniej stronie centrum żydowskiej osady na Klaśnie. Murowany z kamienia łamanego i cegły, jednoprzestrzenny i orientowany budynek synagogi wzniesiono na planie prostokąta. Podczas II wojny światowej hitlerowcy zdewastowali wnętrze synagogi.
Po zakończeniu wojny budynek przeznaczono na magazyn i taką funkcję pełnił on do początku XXI w. Obecnie budynek jest nieużywany i zamknięty dla zwiedzających. Mimo podstawowego zabezpieczenia budowlanego w postaci izolacji fundamentów i odprowadzenia wody opadowej obecny stan techniczny synagogi jest bardzo zły.
Obiekt neoklasyczny znajduje się na Rynku Górnym w Wieliczce, zbudowany na fundamentach starego ratusza w drugiej połowie XVIII w, dzięki staraniom Kazimierza Przychockiego. Przez dziesiątki lat mieściło się w pałacu gimnazjum im. Jana Matejki, obecnie zaś Zespól. Szkół Zawodowych im. E. Dembowskiego.
Od początku swojego istnienia do 1945 roku Zamek Żupny byt własnością przedsiębiorstwa górniczego zwanego Żupy Krakowskie(do 1772 r.) a następnie Saliny. Rezydowali w nim żupnicy, czyli zarządcy-administratorzy kopalni. Jest to jedyna w Europie rezydencja o charakterze obronnym, która była siedzibą władz administracyjno-gospodarczych, a nie panującego. Zbudowany na przełomie XIII i XIV wieku, wielokrotnie przebudowywany, w czasie ostatniej wojny uległ zniszczeniu. Współcześnie mieści się w nim Muzeum Żup Krakowskich. W salach można obejrzeć ciekawe ekspozycje związane tematycznie z kopalnią soli. W czerwcu 2013 Zamek Żupny został wpisany na Listę światowego Dziedzictwa UNESCO.
Późnobarokowy pałac wybudowany w latach osiemdziesiątych XVIII wieku przez braci Konopków. Pierwotnie składał się z piętrowego pałacu ze ścianą frontową zwróconą ku zachodowi, tarasu, dziedzińca oraz zabudowań gospodarczych. Konopkowie sprzedali pałac władzom austriackim, które przeznaczyły go na budynek dla kopalni. Zamieszkiwał tu Feliks Piestrak, kierownik Szkoły Górniczej w Wieliczce w latach 1909-1912 i 1918-1924. W połowie XX wieku znajdowała się w nim Miejska Biblioteka Publiczna. Obecnie budynek został przeznaczony na oddział Instytutu Pamięci Narodowej.
Dwór /ul. Sienkiewicza 14/ 1 poł. XIX w.
Dwór (dom nr 1) z końca XVIII w., przebudowany na przełomie XIX i XX w.
Dwór, którego historia sięga pierwszej połowy dziewiętnastego wieku wzniesiony został przez Józefa Zdzieńskiego i był klasycznym „dworem polskim”. Parterowy, tynkowany. Zbudowany z bali modrzewiowych na fundamentach ogromnych piwnic, usytuowanych pod całą szerokością budynku,. Założony został na rzucie wydłużonego prostokąta. Od strony północnej dobudowano później dwukondygnacyjną oficynę, połączoną z korpusem głównym za pomocą ściany kurtynowej – przewiązki.
W 1950 roku nieruchomości rolne, wraz z dworem i zabudowaniami przekazane zostały Skarbowi Państwa. Nie remontowane budynki zaczęty stopniowo przekształcać się w ruinę i stan taki trwał aż do 1987 roku, kiedy to przeszedł w ręce nowego właściciela. Dwór przeszedł gruntowny remont i obecnie znów pełni rolę rodzinnej siedziby mieszkalnej.
Dwór zbudowany na przełomie XVIII i XIX w. dla Niedzielskich. Przebudowany na pocz. XX w., wyremontowany w latach 1985-1986. Budynek klasycystyczny, piętrowy, z ryzalitem środkowym.
Kościół został wzniesiony w latach 40. XVIII w. (od 1742 do 1747 r.). Kilkakrotnie był remontowany i nieznacznie przerabiany, m.in. po zniszczeniach z 1914 r. (kościół wówczas został zdewastowany i obrabowany).
Kościół jest drewniany, salowy z chórem muzycznym ponad głównym wejściem, bez wieży, jedynie z sygnaturką na dachu. Obok kościoła znajduje się wolno stojąca drewniana dzwonnica. Wnętrze (w tym strop) zdobione jest polichromią, pierwotna została wykonana w 1754 r., obecna, wykorzystująca zapewne pozostałości starszej, w 1907 r.
Kaplica została wybudowana w czynie społecznym w 1986 na miejscu poprzedniej. Nową, większa kaplica, zachowała proporcjonalnie kształty poprzedniej.
Pierwotnie w tym miejscu stał drewniany dom wybudowany przez wiejskich nauczycieli Kazimierza Rogozińskiego i jego żonę Agnieszkę Biczównę. Ich potomkowie wybudowali w stylu eklektycznym istniejącą do dzisiaj willę oraz ok. 1890 r. założyli przed nią park
Od ok. 1861 roku dwór z ogrodem był kolejno własnością Jasieńskich, Jaroszewskich, Piotra Rudzkiego, od ok. 1878 roku Leona Mikuckiego, który przeprowadził jego częściowy remont, następnie Ryxów, Halskich i Mirockich. W 1964 roku obiekt przeszedł na własność Skarbu Państwa. Do tego czasu z dawnego otoczenia pałacowego zachowały się szczątki barokowych oficyn bocznych – zostały one rozebrane i całkowicie przebudowane w ramach adaptacji założenia na ośrodek kultury, prowadzonej przez Wiktora Zina z Politechniki Krakowskiej.
W 1973 roku rozpoczęto odbudowę XIX-wiecznego dworu stojącego w miejscu dawnej renesansowej willi Samuela Maciejowskiego, a dwa lata później nowa placówka kultury rozpoczęła działalność. Zrekonstruowano również oficyny boczne. Zespół dworski, znajdujący się niegdyś w granicach dawnego dziedzińca honorowego, otoczono barokowym murem.
Skomentuj