Zbudowany w 1813 r. klasycystyczny dwór w Łętowicach jest budynkiem parterowym, z wysokim, wyraźnie wyodrębnionym poddaszem, podpiwniczonym. Wzniesiony został na planie prostokąta.
Ok. 1920 roku dwór w Łętowicach odkupił znany na tym terenie działacz ludowy, będący przez jakiś czas bliskim współpracownikiem Wincentego Witosa, Jan Padło. Od tego czasu dwór wraz z parkiem pozostaje w posiadaniu jego spadkobierców.
Założenie dworskie (dwór, oficyny) znajduje się na niewielkim wzniesieniu, w otoczeniu parku krajobrazowego. Dwór o charakterze eklektycznym, zbudowany w drugiej połowie XIX wieku. Budynek murowany z cegły, tynkowany. Założony na planie prostokąta, parterowy, w części podpiwniczony, z użytkowym poddaszem w części ryzalitów środkowych.
o zakończeniu w 2014 r. remontu w dworze otwarto w nim restaurację i butikowy hotel noszący nazwę „Dwór Prezydencki”.
Na zespół rezydencjonalny w Zbylitowskiej Górze składa się budynek dworski, oranżeria, oficyna i park. Istniejący obecnie budynek dworu został wybudowany przez Franciszka Moszczeńskiego, po roku 1830, kiedy spłonął stary drewniany dwór.
Dwór został wzniesiony na planie wydłużonego prostokąta, murowany, parterowy, podpiwniczony. Od frontu posiada wgłębny portyk wsparty na sześciu słupach, zwieńczony trójkątnym przełamanym naczółkiem, na którym widnieją wykonane w tynku kartusze z herbami Nałęcz i Szreniawa, wkomponowane w dekoracyjne profilowane ramy o charakterze geometrycznym.
kościół został wzniesiony w 1464 r. z fundacji Mikołaja Zbylitowskiego. Do 1915 r. był to obiekt w części murowany i w części drewniany. W 1915 r. został częściowo zburzony w czasie działań wojennych. Następnie w latach 1916-22 odbudowany z wykorzystaniem zachowanych murów prezbiterium, zakrystii i kaplicy.
Kościół Na Terlikówce w Tarnowie z lat 1563–89 zbudowany jest w tradycji gotyckiego budownictwa drewnianego, z barokową wieżą dobudowaną w 1837r. Malowniczości dodaje jej gontowe pokrycie ścian i dwukalenicowego dachu. Płaskie stropy wewnątrz pokrywa polichromia z XX w.
Wybudowany na początku XIX wieku dworek przy ul. Konarskiego należy do nielicznych już tzw. dworków podmiejskich.
Dworek ma charakter klasycystyczny. Jest budowlą murowaną z cegły (pierwotnie drewnianą – ściany drewniane zachowane w narożniku południowo-wschodnim).
Obecnie w dworku Nideckich mieści się tarnowska delegatura Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Krakowie.
kościół zwany „na Burku” (wezwanie kościółka: Najświętszej Maryi Panny Wniebowziętej; wezwanie parafii: Matki Bożej Szkaplerznej) wzniesiono przed 1458 r., nad potokiem Wątok. Jest jednym z najstarszych drewnianych kościołów w Małopolsce. Słupowa wieża z izbicą, nakryta baniastym hełmem z latarnią, dobudowana została w 1910 r. We wnętrzu, płaskie stropy z zaskrzynieniami (w nawie) pokrywa polichromia z lat 30. XX w.
Dworek przy ulicy Krakowskiej jest najstarszym z zachowanych podmiejskich dworów Tarnowa - widnieje już na planie Franza von Grottgera z 1796 roku.
Dwór jest skromną budowlą późnobarokową, parterową, z facjatką w części środkowej poddasza. Założony na planie wydłużonego prostokąta, z podpiwniczoną częścią środkową. Nakrywa go wysoki dach czterospadowy, polski, z malowniczymi powiekami w połaci południowej.
Obecnie w budynku dworskim mieści się Oddział Etnograficzny Muzeum Okręgowego w Tarnowie.
Koci Zamek, neogotycki (1893), o nieregularnej bryle. Budynek ten został wzniesiony według projektu Szczęsnego Zaremby. Należał do powstańca styczniowego Karola Kotwicz-Smolika. Ozdobiony jest reliefem wyobrażającym dwa łby końskie. Budowa nie została dokończona z braku środków. W takim stanie przetrwała prawie 100 lat. Na początku lat 2000 budynek zakupił tarnowski przedsiębiorca Z. Zarywski, który kontynuuje ten zadziwiający projekt.
Dworek jest budynkiem murowanym z cegły, parterowym, bez podpiwniczenia. Założony na planie prostokąta, z sienią umieszczoną centralnie na osi, dwutraktowy, o rozłożonych symetrycznie pomieszczeniach. Wejście osłonięte gankiem wspartym na dwóch umieszczonych na wysokich cokołach kolumnach, zwieńczony trójkątnym szczytem. Od strony północnej do pierwotnej bryły budowli dostawiono w okresie późniejszym parterowy budynek gospodarczy oraz werandę.
Po generalnym remoncie w dworku aktualnie znajduje się restauracja
Pałac z lat 1885 - 1892 zaprojektowany został przez Sławomira Odrzywolskiego na zlecenie Józefa Męcińskiego. Jest to murowana, piętrowa budowla, nakryta czterospadowym dachem. Front zdobi trójosiowy, arkadowy, wgłębiony portyk wsparty na dwóch kolumnach. Od strony wschodniej stoi czterokondygnacyjna, kwadratowa wieża nakryta strzelistym hełmem. Główne wejście prowadzi do dużej sieni nakrytej drewnianym stropem. W środku drewniane schody łączą parter z piętrem. W zachodniej części pałacu sufity pomieszczeń zdobią gipsowe stiuki.
Pałac otacza XIX – wieczny park, który powstał na bazie starego, geometrycznego ogrodu „włoskiego” i zajmuje ok. 4 ha.
Wybudowany pod koniec XIX w. staraniem burmistrza Franciszka Mazurkiewicza. Był siedzibą władz lokalnych i innych instytucji działających na terenie Żabna, m.in. policji. Swoją siedzibę miała w nim także Szkoła Powszechna (1920 – 1966). Od 1968 roku w budynku Ratusza swoją działalność rozpoczął Zespół Szkół Zawodowych – obecnie Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Ks. Janusza Stanisława Pasierba. Na wieży, będącej zwieńczeniem ratusza, znajduje się „serce miasta” czyli zegar, punktualnie odmierzający czas.
Budynek świątyni został wzniesiony w latach 1663-1685. Ufundował go Rafał Kazimierz Makowiecki, kasztelan kamieniecki i starosta trembowelski. Budowlę konsekrował biskup Marcin Oborski w 1685. Świątynię niszczyły pożary w 1799 i 1888, a w 1915 roku ucierpiała podczas działań wojennych, kiedy to uszkodzono dach i zniszczono portal główny. W latach 1955-57 świątynia została rozbudowana o nawy boczne i przedsionek. W tym czasie zakrystię nakryto kopułą. W 1968 strop drewniany wymieniono na żelbetowy.
Świątynia reprezentuje style: barokowy i neobarokowy. Jest to budowla murowana wzniesiona z cegły z użyciem kamienia i otynkowana. Pierwotnie kościół posiadał jedną nawę z krótkim prezbiterium. Obecnie posiada trzy nawy i trzy przęsła.
Kościół został zbudowany w latach 1672–1702 z inicjatywy księdza Jacka Pokorskiego i dzięki wsparciu finansowemu rodów Stadnickich i Makowieckich. Został poświęcony w 1716 przez biskupa Michała Szembeka, sufragana krakowskiego.
Od 1991 przy kościele funkcjonuje Muzeum Parafialne im. Jana Wnęka, eksponujące twórczość tego lokalnego artysty.
Jest to barokowy, jednonawowy, orientowany kościół, nakryty dachem dwuspadowym z neobarokową sygnaturką nad nawą. Obok kościoła znajduje się wolnostojąca barokowa dzwonnica z bramą w dolnej części, nakryta hełmem z latarnią.
Dwór został wzniesiony prawdopodobnie w końcu XIX wieku. Jest to budynek murowany z cegły, dwutraktowy. Założony został na planie prostokąta, parterowy. Przy północnej elewacji szczytowej dobudówka z tzw. pruskiego muru. Dworek posiana na osi elewacji frontowej szkieletowy przeszklony ganek wejściowy. Całość kryta dachem dwuspadowym, nad przybudówką daszek pulpitowy.
Dwór w Diamencie powstał w połowie XIX wieku, wkrótce potem został rozbudowany. Jest to budowla drewniano-murowana – ściany części centralnej wykonane z drewna iglastego, otynkowane, oficyna w części wschodniej murowana z cegły. Założony na planie prostokąta, parterowy, z piętrową oficyną z przybudówkami od strony wschodniej oraz ośmioboczną kaplicą (obecnie salonik) dobudowaną w narożniku południowo-zachodnim. Elewacja środkowa trzyczęściowa. W części centralnej czterokolumnowy portyk nakryty dwuspadowym daszkiem z trójkątnym wysokim szczytem.
Wzniesiony wg projektu Jana Sas – Zubrzyckiego w latach 1918 – 1929. Świątynia ta posiada trójnawowy układ, z transeptem i prezbiterium zamkniętym trójbocznie. Zbudowana z cegły, z użyciem kamienia wyróżnia się obfitością i różnorodnością detali architektonicznych: neogotyckich i eklektycznych. Uroku dodaje czerwień cegły, a także szarości, biele i beże tynków. Wnętrze kościoła nakryte jest sklepieniem krzyżowo – żebrowym. Ściany zdobi ornamentalno – figuralna polichromia. Do całości wystroju dochodzą piękne, cenne witraże okienne. Oglądać możemy pięć neogotyckich ołtarzy. W głównym ołtarzu mieści się obraz Najświętszej Maryi Panny. Ciekawe są również neogotyckie ambony i konfesjonały.
Dwór w Marcinkowicach jest budynkiem eklektycznym, utrzymanym w duchu romantycznego historyzmu, z wykorzystaniem głównie elementów architektury gotyckiej. Dwór został zbudowany ok. 1880 roku, prawdopodobnie z fundacji Chwalibogów. Założony na planie prostokąta, zbliżonego do kwadratu, murowany z kamienia i cegły, tynkowany.
Obecnie dwór jest w stanie ruiny.
gotycki słup ustawiono w 1450 r. przy średniowiecznym trakcie wiodącym z Radłowa do Opatowa; na granicy będących wtedy częścią dóbr biskupów krakowskich Biskupic Radłowskich i wsi rycerskiej Zabawa. Słup ufundował kardynał Zbigniew Oleśnicki, zwierzchnik diecezji krakowskiej, by położyć kres sąsiedzkim zatargom. Jego budowa przypieczętowała podpisanie aktu prawnego ustalającego przebieg granicy między dobrami biskupimi a posiadłościami wsi Zabawy i Zdrochca.
Słup w formie czworobocznego graniastosłupa ze ściętymi narożnikami wykonano z wapienia pińczowskiego. Nakrywa go kamienny daszek z kulą na szczycie. W górnej jego części, w niszach na szerszych ścianach widnieją płaskorzeźby. Na przedniej ścianie wyrzeźbiono wizerunek Chrystusa na krzyżu[2]. Pod krucyfiksem na trzech sąsiednich ścianach wygrawerowano minuskułą gotycką tekst w języku łacińskim.
Kościół w Radłowie został wzniesiony w 1337 r. z fundacji bpa krakowskiego Jana Grota, ok. 1408 r. powiększono go o nawę i zakrystię. Następnie był przebudowywany w latach 1643-45 oraz w XVIII w., kiedy to wzniesiono przy nawie niską wieżę drewnianą, nakrytą hełmem kopulastym z latarnią.
Został poważnie zniszczony w wyniku ostrzału artyleryjskiego w 1915 r., następnie odbudowany i powiększony w latach 1918-26 według projektu Karola Stryjeńskiego, wtedy także przedłużono nawę i wzniesiono nową, murowaną wieżę.
Jest to obiekt gotycki z elementami barokowymi i neogotyckimi. Murowany z cegły z użyciem kamienia do detali architektonicznych. Jednonawowy z dwuprzęsłowym prezbiterium zamkniętym ścianą prostą, przy którym od pn. zakrystia z przedsionkiem. Przy nawie złożonej z dwóch części, starszej od wsch. i nowszej od zach., dobudowane zostały od północy kaplica, od południa kruchta a od zachodu wieża.
Ok. 1830 roku na miejscu dworu biskupiego rozpoczęła się budowa nowego pałacu o charakterze klasycystycznym z elementami wystroju neobarokowego. Murowany z cegły, piętrowy, z półpiętrzem od strony ogrodu, niemal w całości podpiwniczony. Trójskrzydłowy, założony na planie podkowy ze skrzydłami bocznymi ujmującymi zewnętrzny dziedziniec przed elewacją ogrodową. Główny korpus dwutraktowy z korytarzem międzytraktowym. Na osi obszerny hall i trójbiegowa klatka schodowa wsparta na kwadratowych filarach. Skrzydła boczne jednotraktowe z korytarzami komunikacyjnymi od strony dziedzińca.
W pałacu radłowskim do 2020 r. mieściło się liceum ogólnokształcące, obecnie opuszczony
„Nowa Zagroda"- przez mieszkańców Wierzchosławic zwana potocznie „witosówką", jest zespołem budynków w którego skład wchodzi: dom mieszkalny, dwie stodoły, stajnia i piwnica z nadbudową. Gospodarstwo zostało wybudowane przez Wincentego Witosa w latach 1905-1913 roku na działce, którą w posagu wniosła żona Katarzyna. Budynki drewniane, częściowo oszalowane o konstrukcji zrębowej, kryte dachówką. W domu mieszkalnych zachowano autentyczne wnętrze wraz z autentycznymi meblami i dokumentami z życia Witosa i jego rodziny. W stodole urządzono wystawę narzędzi rolniczych należących do jego gospodarstwa. W drugiej stodole znajduje się wystawa historycznych sztandarów ludowych ze wszystkich okresów organizacyjnych ruchu ludowego. W pomieszczeniu dawnej stajni przygotowano wystawę fotograficzną obrazującą życie i działalność polityczną trzykrotnego premiera.
Skomentuj