Wybór oświetlenia rowerowego
Oświetlenie w rowerze to nie tylko obowiązek prawny, lecz przede wszystkim inwestycja w Twoje bezpieczeństwo przez cały rok, nie tylko w okresie jesienno-zimowym. Lampki spełnią swoją rolę tylko wtedy, gdy zostaną odpowiednio dobrane do Twojego stylu jazdy i warunków, w jakich poruszasz się na rowerze. Jakie lampki zapewnią Ci bezpieczną i komfortową jazdę? Partnerem artykułu jest KNOG - światowy lider w projektowaniu funkcjonalnych i stylowych produktów dla rowerzystów oraz miłośników aktywnego stylu życia.
1. Być widocznym: oświetlenie pasywne
2. Widzieć drogę: oświetlenie aktywne
3. Moc oświetlenia: lumeny czy luxy?
4. StVZO: widzieć drogę nie oślepiając innych
5. Przydatne funkcje: wyższy komfort użytkowania
Zanim kupisz lampki, odpowiedz sobie na jedno, zasadnicze pytanie: gdzie i kiedy najczęściej jeździsz?
- czy poruszasz się głównie po dobrze oświetlonych ścieżkach rowerowych i ulicach w centrum miasta?
- a może regularnie jeździsz także po słabo oświetlonych drogach na obrzeżach miasta lub poza nim?
- czy potrzebujesz oświetlenia do jazdy w terenie?
Odpowiedzi na te pytania zadecydują o wyborze odpowiedniej mocy lampek, stopnia zaawansowania optyki, dostępnych trybów pracy, czasu świecenia, a także sposobu montażu oraz dodatkowych funkcji, które będą dla Ciebie istotne.
Oddaj starą lampkę, zyskaj 20% na nową KNOG
Być widocznym: oświetlenie pasywne
Lampki tego typu służą przede wszystkim do zaznaczenia Twojej obecności na drodze. Nie muszą mocno świecić – już 20-50 lumenów wystarczy, by po zmroku inni uczestnicy ruchu (kierowcy, piesi, inni rowerzyści) zauważyli Cię z wystarczającej odległości. Lampki takie jak Knog Frog, Plus czy Blinder Mini świetnie sprawdzą się na oświetlonych miejskich ulicach, gdzie nie potrzebujesz doświetlać sobie drogi.
Jednak aby znacząco zwiększyć swoje bezpieczeństwo i używać lampek również w dzień (do czego mocno zachęcamy!), wybierz modele o większej mocy, np. Knog Blinder lub Mid Cobber. Ich moc 100-320 lumenów zapewni Ci doskonałą widoczność w każdych warunkach.
 |
 |
fot. Oświetlenie pasywne, archiwum Knog
Lampki sygnalizacyjne cechuje lekkość, małe gabaryty, prostota obsługi oraz łatwość zakładania i zdejmowania – atrybuty niezwykle przydatne w miejskim commutingu. Niska moc to także długi czas pracy, co znacząco zwiększa komfort użytkowania. Ponieważ nie wymagają skomplikowanych rozwiązań technologicznych ani zaawansowanej optyki, są niedrogie i dostępne dla każdego. Często można je znaleźć w korzystnych cenowo zestawach, zawierających zarówno przednie, jak i tylne światło.
Widzieć drogę: oświetlenie aktywne
Jego głównym zadaniem jest skuteczne rozświetlenie drogi przed rowerem oraz zapewnienie widoczności rowerzysty z dużej odległości. Lampki charakteryzują się większą mocą światła 400-600 lumenów, które dodatkowo odpowiednio skupione, pozwala na swobodne poruszanie się po zmroku, zarówno w warunkach miejskich, po dobrze oświetlonych ulicach, jak i poza miastem. Świetnym wyborem będą tu modele Knog Blinder Road lub Blinder Pro 600.
fot. Oświetlenie aktywne, archiwum Knog
Jeśli planujesz jazdę po szutrach lub leśnych drogach, potrzebna jest jeszcze większa moc. Minimum to 900-1000 lumenów. Do takich zastosowań polecamy modele Knog Blinder Pro 900 lub 1300. Posiadają one nie tylko odpowiednią moc, ale również specjalne soczewki, które formują wiązkę światła, oświetlając drogę zarówno daleko, jak i szeroko. Pozwala to na wczesne dostrzeganie przeszkód, takich jak dziury, gałęzie czy kałuże, oraz monitorowanie otoczenia na poboczach – pieszych, zwierząt i bocznych dróg.
Moc oświetlenia: lumeny czy luxy?
Te dwie jednostki, z którymi możesz się spotkać w opisach lampek, często są mylone, a zrozumienie różnicy to kluczowa kwestia pozwalająca na świadomy wybór odpowiedniego oświetlenia.
W lumenach (lm) wyrażana jest miara strumienia świetlnego, określającą całkowitą ilość światła emitowanego przez źródło. Ilość lumenów jest wartością stał dla danego źródła światła, informując o „potencjale” lampki – im wyższa wartość, tym więcej światła produkuje lampka. Ułatwia proste porównanie między produktami, jednak nie uwzględnia bardzo ważnej kwestii jaką jest to jak skierowane lub skupione jest światło. I tak lampka o dużej liczbie lumenów której światło jest rozproszone, będzie oświetlać drogę znacznie gorzej, jak lampka o mniejszej liczbie lumenów, lecz z dobrze zaprojektowaną optyką.
fot. archiwum Knog
Luks (lx) jest jednostką natężenia oświetlenia, która określa, ile światła (lumenów) dociera do konkretnej powierzchni. Wartość w luksach jest zmienna ponieważ zależy od odległości od źródła światła (im dalej, tym światło się bardziej rozprasza, a liczba luksów maleje) oraz stopnia skupienia wiązki (im węższa wiązka, tym światło jest bardziej skupione, a liczba luksów na oświetlanej powierzchni będzie wyższa). Mimo wszystko luksy są bardziej miarodajną jednostką, ponieważ są miarą „efektu” – jasności oświetlenia konkretnej powierzchni, czyli jak dobrze oświetlona jest droga przed nami i co faktycznie widzimy.
StVZO: widzieć drogę nie oślepiając innych
Niemiecki certyfikat dotyczące dopuszczenia pojazdów do ruchu drogowego stały się międzynarodowym standardem bezpieczeństwa dla oświetlenia rowerowego. Wypełnienie jego wymogów jest uznawane za gwarancję, że lampka rowerowa jest bezpieczna i efektywna, zarówno dla rowerzysty, dobrze oświetlając drogę, jak i dla innych uczestników ruchu – nie oślepiając ich. Lampki z tym certyfikatem są często nieco droższe, ale oferują lepszą jakość i bezpieczeństwo, co czyni je popularnym wyborem nie tylko w Niemczech, ale i w wielu innych krajach. Lampki z certyfikatem stVZO muszą spełniać trzy podstawowe wymagania:
fot. archiwum Knog
- odcięcie wiązki światła od góry: tzw. cut-off, jest to najważniejsze wymaganie certyfikatu dla lampek rowerowych. Oznacza to, że strumień światła nie jest okrągły, lecz przypomina wiązkę świateł mijania w samochodzie. Światło oświetla drogę przed rowerzystą, ale nie oślepia innych uczestników ruchu, kierowców, pieszych, innych rowerzystów, jadących z naprzeciwka.
- brak trybu migającego: zarówno przednia, jak i tylna lampka może mieć wyłącznie tryby światła stałego. Miganie jest niedozwolone, ponieważ może dezorientować innych kierowców i utrudniać ocenę odległości od rowerzysty. Jeśli podróżujesz z rowerem, warto wiedzieć, że analogiczne przepisy dotyczące zakazu używania trybu migającego obowiązują także na drogach Austrii, Holandii czy Belgii.
- minimalne natężenie światła 10 lux: wymagane jest, aby lampka dostarczała co najmniej 10 luksów na dystansie 10 metrów od roweru, co jest wartością minimalną, gwarantującą podstawową widoczność drogi. Wartość 80 lux na lampce z certyfikatem StVZO np. Knog Blinder 80 stVZO oznacza, że lampka ta generuje natężenie oświetlenia wynoszące co najmniej 80 lux w odległości 10 metrów od lampki, na wysokości drogi, w centrum wiązki światła. Przepisy stVZO nie określają górnego limit mocy w luksach. Najważniejsze jest to, że lampka nie może oślepiać.
Lx / Lm – praktyczny przelicznik
Chcąc ułatwić porównanie parametrów lampek opartych na różnych systemach pomiaru podajemy przykładowe konwersje (orientacyjne!):
- Lampka 30 lux to najczęściej ok. 250-300 lumenów
- Lampka 60 lux to najczęściej ok. 400-500 lumenów
- Lampka 80 lux to najczęściej ok. 500-600 lumenów
- Lampka 120 lux to najczęściej ok.700 lumenów i więcej
Przydatne funkcje: wyższy komfort użytkowania
Wiedząc, gdzie i jak będziesz używał lampek, warto zadbać by posiadały funkcje, które sprawią, że używanie ich będzie dla Ciebie maksymalnie wygodne i praktyczne a oświetlenie będzie najlepiej spełniało swoje zadanie.
Niezależnie od rodzaju lampki, jakiej szukasz, oto cechy, na które warto zwrócić uwagę i dobrać je jak najlepiej do swoich potrzeb:
- tryby świecenia: dobre lampy mają kilka trybów pracy – stały, migający, pulsacyjny. Tryby migające są idealne na jazdę w dzień, bo są lepiej widoczne dla kierowców, a zarazem pozwala ograniczać zużycie energii, wydłużając czas pracy. Tryby pracy ciągłej są konieczne po zmroku, aby oświetlać drogę. Dobre lampki mają ich 2-3 pozwalając dobrać odpowiednią moc do warunków jazdy.
- rodzaje zasilania: obecnie standardem są wbudowane akumulatory ładowane z USB, co jest wygodne i ekologiczne. W przypadku lampek miejskich polecamy te mające zintegrowany wtyk pozwalającą na bezpośrednie wpięcie do gniazda USB, co zapewnia swobodę doładowania w każdym miejscu. Jeśli często wyjeżdżasz z rowerem, warto zadbać by, wszystkie posiadane lampki były ładowane bezpośrednio z portu USB lub jednym kablem USB-C, co ograniczy ilość dodatkowych kabli, o których będziesz musiał pamiętać.
Zasilanie bateryjne jest dobry rozwiązaniem tylko dla lampek awaryjnych oraz gdy planujesz udziału w imprezach długodystansowych np. ultra maratonach czy kilkudniowych wyścigach gravelowych w czasie których nie będziesz miał możliwości doładowania lampek, ale możesz mieć przy sobie zapas baterii.
- wskaźnik niskiego poziom akumulatora: bardzo przydatna funkcja w każdej lampce pozwalająca uniknąć sytuacji jazdy bez oświetlenia gdy jest potrzebne. W prostszych lampkach jest to dioda zapalająca się gdy poziom naładowania akumulator jest niski. Lampka powinna działać jeszcze przez jakiś czas, zanim się całkowicie wyłączy. Warto na początku użytkowania sprawdzić jak długi. W bardziej zaawansowanych modelach wskaźnik informuje o procentowym poziomie naładowania, co pozwala lepiej zarządzać energią i czasem pracy.
- wodoodporność: oznaczenie IPX4 gwarantuje, że lampa wytrzyma jazdę w deszczu, to szczególnie ważne jesienią i zimą. Wyższe stopnie szczelności IP65 czy IP67 oznaczają całkowitą ochronę przed wnikaniem pyłu oraz ochronę przed silnym strumieniem wody, a nawet czasowym zanurzeniem w płytkiej wodzie np. kałuży czy strumieniu.
- mocowanie: w każdym przypadku musi gwarantować pewne i stabilne położenie lampki podczas jazdy. W modelach sygnalizacyjnych powinno być jeszcze szybkie i łatwe w montażu dlatego dobrej jakości paski lub uchwyty z gumy są często najlepszym wyborem. W mocniejszych lampkach uchwyt ma zapewniać stały kąt świecenia, nawet w czasie jazdy po nierównościach dlatego musi być mocny i mieć skuteczny system blokowania. Obecnie bardzo popularnym sposobem, szczególnie w rowerach szosowych i gravelowych, jest mocowanie lampki na wspólnym uchwycie z komputerem, w tym celu jednak lampka musi być wyposażona w adapter mocowania systemu GoPro (lub można go dokupić).
Super mocne lampy: maksymalna jasność do jazdy bez ograniczeń.
Ta kategoria oświetlenia jest przeznaczona dla najbardziej wymagających rowerzystów, którzy oczekują maksymalnej wydajności. Lampy, takie jak Knog Blinder X, dzięki mocy 1800 lub 2300 lumenów i zaawansowanym, wielosoczewkowym układom optycznym, zapewniają niesamowitą widoczność.
Specjalistyczna optyka precyzyjnie formuje wiązkę światła, oświetlając drogę jasno, daleko i szeroko. Dzięki temu jazda po zmroku jest tak swobodna, jak w dzień, niezależnie od terenu. Bardzo pojemne, zewnętrzne akumulatory oraz liczne tryby pracy gwarantują długotrwałą jazdę bez obaw o brak energii.
Mocne lampy zapewnią rowerzyście najlepszą widoczność i bezpieczeństwo jednak korzystanie z nich to także kwestia odpowiedzialności. By nie stwarzać zagrożenia, oślepiając innych użytkowników, konieczne jest przestrzegania kilku zasad:
- ustaw lampę pod właściwym kątem: wiązkę światła należy skierować lekko w dół, na drogę, a nie prosto przed siebie. Idealne ustawienie to takie, w którym górna granica wiązki światła znajduje się poniżej linii oczu kierowców samochodów jadących z naprzeciwka.
- dobieraj tryb świecenia do warunków: ważne jest, aby dostosować moc światła do warunków na drodze. Po zmroku w mieście używaj trybu miejskiego lub ekonomicznego, które mają mniejszą moc. Dzięki temu jesteś widoczny, ale nie oślepiasz. Wiele lamp ma również tryb pulsacyjny, który jest idealny do jazdy w dzień lub na dobrze oświetlonych ulicach. Poza miastem gdy używasz pełnej mocy, aby dobrze oświetlić drogę, natychmiast przełącz go na słabszy tryb gdy zbliżasz się do samochodu, pieszego lub innego rowerzysty, aby ich nie oślepić. Nie używaj trybu migania o dużej mocy w nocy, bo może on być irytujący, a nawet stwarzać zagrożenie, dezorientując innych uczestników ruchu.
- dbaj o czystość soczewki: brud na soczewce rozprasza światło, co nie tylko pogarsza skuteczność lampy, lecz może też oślepiać innych.
lampy na kasku używaj tylko w terenie: wiele mocnych lamp można mocować także na kasku. Jest to doskonałe rozwiązanie w jeździe terenowej, ponieważ światło pada dokładnie tam, gdzie patrzy rowerzysta i pozwala dostrzegać wszystkie szczegóły ukształtowania terenu jak i przeszkody. Lampa na kasku najlepiej sprawdza się jako element zestawu, z drugą zamocowaną na kierownicy Nie używaj jednak lampy na kasku do jazdy po drogach publicznych, ponieważ jest to niegodne z polskimi przepisami, które dopuszczają maksymalną wysokość mocowania oświetlania do 150 cm od powierzchni jezdni.