Szlak Orlich gniazd

Ruiny zamku w Olsztynie koło Częstochowy należą do najlepiej rozpoznawalnych warowni jurajskich. Cylindryczna, wysoka na 35 metrów wieża przyciąga wzrok już z daleka. Zbudowana z białego wapienia, a nadbudowana z brunatnej cegły, przypomina maszt okrętu unoszącego się na morskiej kipieli. Rzeczywiście, zamek był świadkiem wielu dramatycznych wydarzeń, w tym zgładzenia Maćka Borkowica. Od połowy XVII wieku zaczął popadać w ruinę. Wreszcie stał się atrakcją turystyczną, leżącą na popularnym Szlaku Orlich Gniazd.

Sanktuarium Najświętszej Marii Panny na Jasnej Górze jest najliczniej odwiedzanym polskim sanktuarium maryjnym i jednym z najważniejszych na świecie. W zespole klasztornym ojców paulinów czci się będący bizantyńską ikoną, cudowny wizerunek Marii z Dzieciątkiem, który do Częstochowy został przywieziony w XV wieku. Obecne zabudowania zespołu klasztornego pochodzą głównie z XVII stulecia i reprezentują styl barokowy.

Jest to bez wątpienia jeden z najpiękniejszych obiektów na szlaku Orlich Gniazd. Leżąca na wzniesieniu, monumentalna bryła zamku, przywodząca niektórym na myśl okręt, pomimo pozostawania przez wiele lat w ruinie robi spore wrażenie. Mirowska twierdza stanowi jedną z najstarszych budowli obronnych Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Wiemy, iż murowana strażnica powstała tu około połowy XIV wieku, w czasach Kazimierza Wielkiego.

Położony na malowniczym, skalistym wzgórzu zamek w Bobolicach to jedna z bardziej znanych warowni leżących na Szlaku Orlich Gniazd, w środkowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Dzieli go niespełna pół godziny spaceru od bliźniaczej twierdzy w Mirowie. Sieć szlaków turystycznych umożliwia także dłuższe wędrówki w rejon Skał Kroczyckich i Rzędkowickich oraz w inne atrakcyjne zakątki Jury. Zamek stanowi ciekawy przykład budowli, która po wiekach bycia ruiną została odbudowana w czasach obecnych.

Ruiny zamku rycerskiego „Bąkowiec” pochodzącego z XIV–XV w. znajdują się na terenie wypoczynkowego ośrodka „Morsko Plus”. Obok obiektu przechodzą dwie najważniejsze, piesze trasy jurajskie: czerwono znakowany Szlak Orlich Gniazd oraz niebieski Szlak Warowni Jurajskich. Wycieczkę do ruin zamku połączyć można ze zwiedzaniem pobliskich Skał Rzędkowickich i Kroczyckich

Zamek Ogrodzieniec to największa warownia Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, a także, bez wątpienia, jeden najpiękniejszych zamków w Polsce. Znajduje się na Górze Janowskiego w środkowej części Wyżyny. Majestatycznym ruinom malowniczości dodają fantazyjne formy skalne, z wykorzystaniem których postawiono mury budowli. Zamek leży w centralnej części Jury i jest łatwo dostępny komunikacyjnie. Obok przebiega czerwono znakowany Szlak Orlich Gniazd.

Miejscowość Smoleń leży na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej, na wschodnich krańcach województwa śląskiego, niedaleko miasteczka Pilica. Smoleń znany jest przede wszystkim dzięki zamkowi, który - choć znacznie zrujnowany - jest jedną z najbardziej malowniczych i atrakcyjnie położonych warowni na Szlaku Orlich Gniazd. Wyrastająca ponad las wieża jest charakterystycznym punktem w krajobrazie. Zamek znajduje się na terenie rezerwatu przyrody (również o nazwie Smoleń).

Na szczycie znajdującego się tutaj wzgórza, w gęstym lesie odnajdziemy duże fragmenty murów budowli, która na przestrzeni wieków przechodziła burzliwe dzieje. Powstała prawdopodobnie w XIV wieku jako strażnica w ramach umacniania granic ze Śląskiem. Składała się z wieży, budynku mieszkalnego i przylegającego do nich dziedzińca. W pierwszej połowie XVI wieku Bydlin przeszedł na własność Bonerów, a budowlę, która utraciła swoje walory obronne, zamieniono na kościół. W dobie reformacji, około roku 1570, nowy właściciel – Jan Firlej, zamienił kościół na zbór ariański. W 1594 roku Mikołaj Firlej, syn Jana, przywrócił poprzedni charakter kościołowi, nadając mu nazwę Świętego Krzyża.

Rabsztyńskie wzgórze wapienne to idealne miejsce na wzniesienie warowni. Chyba właśnie tak myśleli nasi przodkowie, którzy w połowie XIV wieku na tutejszej skale postawili warownię z wysoką okrągłą wieżą. Średniowieczny zamek rycerski, który powstał w czasach Kazimierza Wielkiego, wielokrotnie zmieniał właścicieli. Byli nimi: Spytko z Melsztyna, rodzina Toporczyków zwana Rabsztyńskimi, później m.in. Bonerowie, aż na początku XVII wieku przeszedł w ręce Zygmunta Myszkowskiego. Jeszcze przed rokiem 1615 powstał tu zamek dolny, przyklejony do skały, na której stała stara twierdza.

Najstarsze informacje o zamku Tenczyn w Rudnie pochodzą z roku 1319. Wzniósł go prawdopodobnie Andrzej z Morawicy, który od nazwy zamku przyjął nazwisko Tenczyński.

Historia zamku
Gotycka budowla posiadała trzy wieże okrągłe i jedną kwadratową. Dostępu do zamku broniły mury obronne oraz wieża przedbramna w formie rondla. Około roku 1570 został rozbudowany przez Jana Tenczyńskiego, stając się wspaniałą rezydencją renesansową. W roku 1610 umocniono go pięciobocznymi bastionami i barbakanem. Podczas „potopu szwedzkiego” po długim oblężeniu zamek został poddany, co jednak nie uchroniło go przed złupieniem i podpaleniem. W roku 1683 po śmierci ostatniego właściciela z rodu Tenczyńskich, zamek, jako wiano jego córki, stał się własnością rodziny Opalińskich.

Górujący nad miastem na wzgórzu nieopodal Wisły zamek Wawel jest bez wątpienia najważniejszym z zamków znajdujących się na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Był siedzibą książęcą jeszcze na długo przed powstaniem państwa polskiego, a pierwsi Piastowie osiedlili się tu już na początku X wieku. Początkowo posiadał konstrukcję z drewna. Pierwsze budowle kamienne powstały w XI wieku, jednak dopiero Władysław Łokietek oraz jego syn Kazimierz Wielki stworzyli tu prawdziwą królewską siedzibę. W czasach Zygmunta Starego i królowej Bony zamek nabrał charakteru renesansowej rezydencji. Wraz z przeniesieniem stolicy do Warszawy Wawel stracił swoje znaczenie. Po opanowaniu Krakowa przez Austriaków w połowie XIX wieku zamieniony został na koszary wojskowe.