Pałace na południe od Raciborza

Dobra baza wypadowa. Bezpłatny parking gdzie można zostawić auto

Według Narodowego Instytutu Dziedzictwa w miejscowości znajdują się następujące obiekty zabytkowe[6]:

kościół parafialny pw. Wszystkich Świętych, 1711-30,
plebania, 1801,
spichlerz drewniany w zagrodzie 54, XIX w.,

Murowany młyn wodny zbudowany w 1914r. w miejsce poprzedniego, drewnianego pochodzącego z 1703r. Od 1914r. napędzany jest turbiną wodną, w 1927r. zamontowano w nim silnik spalinowy, a w 1948r. elektryczny. Od kilku pokoleń jest własnością użytkującej go do dziś miejscowej rodziny.

Jest to jeden z ostatnich czynnych młynów w Polsce produkujących mąkę tradycyjnymi metodami. Ze względu na ograniczone możliwości wykorzystywany na małą skalę. Udostępniony do celów turystycznych. Prowadzone są specjalne pokazy sztuki młynarskiej.

W miejscu dzisiejszego pałacu miała znajdować się średniowieczna warownia wzniesiona w stylu gotyckim. W 1557 dobra tworkowskie nabył sędzia ziemski Kasper Wiskota von Wodnik. W 1567 rozpoczął (lub zakończył - taka data widnieje na detalu wieży[2]) budowę pałacu, jako swojej rodowej siedziby. Możliwe też, że była to tylko przebudowa starszego obiektu, świadczyć może o tym obecność ciosanego kamienia oraz gotycki układ cegieł w jednej z partii murów piwnicy. Powstało wówczas skrzydło zachodnie z wieżą, następne dwa powstały w późniejszym czasie - w 1600 lub najpóźniej przed 1666 rokiem. Część środkowa pałacu (północna) posiadała wybrzuszenie w kierunku południowym z dwoma skrzydłami po bokach, które otaczały dziedziniec.

Po kilku latach Kasper von Wodnik zmarł, a dobra i pałac przejął Johann von Bess von Cöln und Katowitz, sędzia ziemski księstwa opolsko-raciborskiego. Jego brat, Adam, sprzedał dobra rodzinie von Charwat, która była już w posiadaniu kilku dóbr w okolicach Raciborza. Kolejnym właścicielem została rodzina Lassota, a następnie Lichnowski, którzy w latach 1621-1637 rozbudowali pałac i zmodernizowali wnętrza.

W 1637 Tworków kupił Wilhelm Boreck, radca cesarza Ferdynanda II, starostwa księstwa wrocławskiego. Jego syn i kuzyn sprzedali majątek wdowie po zmarłym Wilhelmie (nie miała praw dziedziczenia) za 23 tys. talarów; nowa pani tworkowska wyszła za mąż za Wacława von Reiswitz, którego potomkowie byli właścicielami przez kolejne kilkadziesiąt lat. W czasie wojny trzydziestoletniej w pałacu mieściła się kwatera wojskowa.

W 1714 Tworków kupił baron von Trach, jego siostra sprzedała go w 1772 rodzinie Eichendorff za 130 tys. guldenów, która założyła tutaj park w stylu angielskim oraz powiększyła położone w pobliżu stawy.

W 1841 do Tworkowa wprowadzili się ostatni, jak się miało okazać, mieszkańcy pałacu - rodzina von Saurma-Jeltsch. W latach 1872-1874 przeprowadzili gruntowaną przebudowę kompleksu w stylu neorenesansowym; pracami kierował Carl Heydenreich (współpracował m.in. przy przebudowie pałacu w Kopicach). Najbardziej widocznym nowym elementem była czworoboczna wieża, dobudowana do skrzydła wschodniego, a wieża w części zachodniej otrzymała wystrój neogotycki. Zachowano układ wnętrz i jedynie w pawilonie północno-zachodniego narożnika powstał gabinet oraz pokój bilardowy. Dziedziniec otoczono arkadami.

W styczniu 1931 w pałacu wybuchł pożar, obejmując niemal cały obiekt wraz z wieżą - łunę było widać w promieniu 60 kilometrów. Od samego początku podejrzewano podpalenie w celu wyłudzenia odszkodowania[3]). Dach miał zostać zaimpregnowany łatwo palnym środkiem, a świadkowie tego wydarzenia mieli zginąć w niewyjaśnionych okolicznościach[2]. Towarzystwo ubezpieczeniowe odmówiło wypłaty odszkodowania, twierdząc, że celowo zniszczono też partie ocalałe od ognia. Dyrektor dóbr tworkowskich pozwał ubezpieczyciela przed sąd w Raciborzu, żądając pół miliona marek - ostatecznie w wyniku wyroku przyznano 100 tys. marek; sędzia argumentował, że część zamku nie została zniszczona przez żywioł.

Pałacu już nigdy nie odbudowano, jedynie prowizorycznie nakryto dachem. W 1945 podczas działań wojennych pałac spłonął po raz drugi. Starostwo Powiatowe w Raciborzu szacowało zniszczenia na 90%. W 1957 zgodzono się na rozbiórkę obiektu (w uzasadnieniu stwierdzono, że jest to mienie poniemieckie, niestanowiące zabytku, zniszczone w czasie działań wojennych, nie nadające się do odbudowy[2]). Do rozbiórki na szczęście nie doszło, ale ruiny niszczały coraz bardziej. W 1963 sporządzono jedyne do tej pory studium historyczno-architektoniczne pałacu.

Obecnie w najlepszym stanie zachowała się wieża (na jej ścianie widać datę 1872 z informacją o budowie oraz herb rodziny von Saurma-Jeltsch) oraz korpusy skrzydeł. Ruiny od 2004 są własnością gminy Krzyżanowice; ogrodzono je i prowadzone są w nich prace zabezpieczające.

Pałac w Krzyżanowicach zbudował w 1700r hrabia Jan Bernard Praschm. Gdy zmarł,w niecałą dekadę później, kupił go baron Gabriel von Wengerski. Kolejnym właścicielem rezydencji stała się 22 listopada 1775r rodzina Lichnowsky, której zawdzięcza się dziś podziwiany wygląd pałacu. To dzięki przebudowie z połowy XIXw nadany mu został styl neogotycki.
Obecnie w pałacu mieści się Dom Opieki Społecznej prowadzony przez Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek Maryi Nieustającej Pomocy. Wprawdzie wnętrza nie są udostępnione do zwiedzania, ale można go obejść i obejrzeć z zewnątrz, a warto bo to niezwykle piękna budowla.

Można coś zjeść, jest ogródek na zewnątrz

Jeśli nie macie ochoty na jedzenie, można zaopatrzyć się w lody w pobliskim sklepie i posiedzieć na ławeczkach

Pałac w Wojnowicach to urocza, prawie dwustuletnia rezydencja, położona w zaciszu 4,5-hektarowego parku, w bliskim sąsiedztwie 900-letniego Raciborza na Górnym Śląsku, w gminie Krzanowice (które wzmiankowane są już od 750 lat).
Wojnowice (dawniej Woinowitz, Weihendorf, Woynowicz, Wayndorff), to niewielka, malowniczo położona wieś o bogatej - i jak to w miejscowościach pogranicza bywało- złożonej historii.

Zespół pałacowo-parkowy w Wojnowicach jest piękny i wyjątkowy. W naszych progach kręcono filmy fabularne i teledyski. Organizowane są też plenery malarskie, jak również sesje fotograficzne i filmowe, również dla par młodych, nie wyłączając oryginalnych sesji ślubnych w naszym Muzeum Horroru.

d kilku lat mamy, obecnie już 2 hektarową, zagrodę dla zwierząt, które nie tylko cieszą oko swym pięknem i dostojeństwem (jak daniele), ale też ożywiają krajobraz, radują i bawią odwiedzających swymi figlami. Szczególną sympatią dzieci cieszą się nasze daniele i owieczki, różnorodne w swym wyglądzie i zachowaniu.
Pasąc się leniwie na łące dają poczucie sielskości i spokoju...