Cykl: "Turysta poleca" - Marian Szałapski

Trasa rowerowa - stawy w Tarnawatce.
Trasa polecana przez Pana Mariana Szałapskiego w ramach cyklu pn "Turysta poleca" publikowanego w kwartalniku "Powiat Tomaszowski.Serce Roztocza"
Opis trasy:
Podróż rozpoczynamy w centrum Tomaszowa Lubelskiego i udajemy się ulicą Piłsudskiego, a następnie Wojska Polskiego w kierunku Krasnobrodu. Po przejechaniu około 6 kilometrów skręcamy w kierunku Szarowoli. Za szkołą skręcamy w prawo do Pańkowa. Za pierwszymi zabudowaniami tej wsi możemy skręcić w lewo i odwiedzić miejscowy cmentarz, żeby zobaczyć stare nagrobki prawosławnych mieszkańców Pańkowa oraz mogiły osób pomordowanych przez Niemców w Pacyfikacji dokonanej 2 lutego 1943. Po prawej stronie drogi mijamy figurę, tzw. Krzyż Polski. Historia krzyża oraz pacyfikacja opisana w mojej książce Gmina Tarnawatka – daj się wkręcić!, dostępnej na www.tarnawatka.pl .
Wracamy w kierunku centrum wsi. Zabudowa Pańkowa objęta jest ochroną konserwatora zabytków ze względu na swój oryginalny charakter tzw. owalnicy. Po środku wsi znajduje się staw Jęzior, który po restauracji z 2019 roku, zyskał nowego blasku. Proponuję zatrzymać się i wejść na molo, aby w pełni dostrzec rzadko spotykany układ architektoniczny. Z Pańkowa ruszamy w kierunku Tarnawatki-Tartaku. Mijając most na Wieprzu, możemy dostrzec, że rzeka rozchodzi się w tym miejscu. Część nurtu kierowana jest stąd do zasilania nieodległych już stawów. Na ostrym zakręcie drogi, przy przydrożnym krzyżu, którego historię opisałem w książce Kapliczki i krzyże w gminie Tarnawatka dostępnej na www.tarnawatka.pl , zjeżdżamy z asfaltu w lewo w polną dróżkę w kierunku lasu, która zaprowadzi nas aż na ulicę Wola w Tarnawatce. Tutaj, przy kolejnej figurze przydrożnej, skręcamy w lewo, w drogę utwardzoną płytami betonowymi. Ta trasa zaprowadzi nas do samych stawów. Wyjeżdżając z lasu wjedziemy prosto na groblę oddzielająca dwa potężne stawy. Ponad 160 ha lustra wody. Po lewej Jan Górny, po prawej Sobieski. Cały teren chroniony jest jako użytek ekologiczny oraz Obszar Natura 2000, ze względu na występowanie około 120 gatunków ptaków. Stawy można objechać dookoła, ponieważ wiodą tamtędy całkowicie przejezdne drogi. Pomimo tego, że przy samym wjeździe stoją tablice zabraniające wstępu, obecni dzierżawcy terenu zapewniają, że kulturalni turyści są zawsze mile widzianymi gośćmi.
Stawy zapewniają mnóstwa pięknych widoków natury ożywionej, jak i nieożywionej. Oczywiście najpiękniejsze oraz najbardziej radosne i rozśpiewane są wiosną, kiedy przyroda znajduje się w stanie rozkwitu, Swój urok mają także jesienią, gdy zalatują tu całe stada migrującego na południe ptactwa. Niesamowitych wrażeń zapewni także na przełomie sierpnia i września rykowisko, kiedy basowe dźwięki potężnych byków jeleni, potęgowane przez wodę, niosą się po całej okolicy. Atrakcji zapewni także zima, kiedy skute lodem stawy wyglądają jak olbrzymie lodowisko, po którym wiatr niesie tumany śniegu i wygrywa najróżniejsze melodie w przybrzeżnych trzcinach.
Długość podróży z Tomaszowa Lubelskiego na stawy i z powrotem wynosi około 30 kilometrów. Tym, którzy z różnych względów nie mogą jej odbyć w wersji zaproponowanej przeze mnie, polecam wybrać się do wsi Antoniówka w gminie Krynice. Tam za ostatnimi zabudowaniami, tuż za dawną szkołą, a obecnie kaplicą, rozciąga się jeden z najpiękniejszych roztoczańskich widoków – na stawy w Tarnawatce właśnie.

Marian Szałapski