WYŻYNA KRAKOWSKO-CZĘSTOCHOWSKA - Ryczów - Ruiny Strażnicy Królewskiej, Grochowiec Wielki

Trasa: Ryczów - Ruiny Strażnicy Królewskiej w Ryczowie - Grochowiec Wielki - Ryczów

Szlaki: czarny - bez szlaku - czarny

Warowna budowla w Ryczowie wzniesiona została najprawdopodobniej z inicjatywy Kazimierza Wielkiego jako ogniwo w łańcuchu strażnic królewskich, strzegących bezpieczeństwa południowej granicy Rzeczypospolitej. Ta niepozorna twierdza uzupełniała lukę pomiędzy ówczesnym zamkiem Wołków w Podzamczu, zamkiem rodowym Pileckich w Smoleniu oraz warownią w Bydlinie. Przy tak gęstej sieci obiektów warownych przenikanie dużych grup nieprzyjaciół nie mogło pozostać niezauważone. Przypuszczalnie bezpośrednią przyczyną powstania strażnicy było nasilające się na początku XIV stulecia zagrożenie ze strony czeskiej. W odległości zaledwie dnia marszu od Ryczowa przebiegała bowiem granica z zależnym od Czech księstwem siewierskim i bytomskim. Powiązanie warowni z osobą króla Kazimierza Wielkiego pozostaje jednak kwestią jedynie hipotez oraz domysłów. Brak na to jakichkolwiek dowodów i źródeł pisanych. O Ryczowie wspominają dokumenty z 1416 roku, wymieniające Jana z Kwaśniowa trzymającego tę wieś w zastawie. Być może on sam lub jego przodkowie wzięli osadę w zastaw od króla. W dokumencie brak jakiejkolwiek wzmianki o zamku. Niezależnie jednak, kto obiekt użytkował, nie czynił tego zbyt długo, bo już w XV stuleciu strażnica została opuszczona i (prawdopodobnie wcześniej wysadzona w powietrze) szybko popadła w ruinę. W okresie międzywojennym część skały obsunęła się, a wraz z nią północno-wschodni fragment zamku. Kolejnych zniszczeń dokonali mieszkańcy Ryczowa, którzy wysadzili fragment skały celem pozyskania surowca do budowy domu mieszkalnego. Mury zabezpieczono w latach 60-ych XX wieku.