Dolina Czarnej Wody + Łysogóry

Piesza wycieczka po Górach Świętokrzyskich, początek w Bodzentynie, od ruiny zamku biskupów krakowskich zbudowanym w II połowie XIV wieku. Trasa prowadzi niebieskim szlakiem turystycznym im Edwarda Wołoszyna (z Wąchocka do Cedzyny. Z Bodzentyna kierujemy się na południowy-zachód, wspinamy się na dominującą w okolicy Miejską Górę (428 m n.p.m. (jest zbudowana ze skał dewońskich, mających około 400 mln lat)), po odwróceniu się można podziwiać panoramę Doliny Bodzentyńskiej. Wędrując na szczyt przez las składający się głównie z jodły, buku i sosny. Po minięciu szczytu wędrujemy w kierunku doliny Czarnej Wody, oraz obszaru ochrony ścisłej Czarny Las (drzewostan składa się z jodły, dębu szypułkowego i sosny z domieszką lipy, buka, jawora i graba).
W okolicach Łąk Bonikowskiego zbaczamy ze szlaku, udając się szlakiem już nieaktualnym (mapa z 1992 roku). Pokonujemy podmokłe bagienne tereny, który ze względu na styczniowe mrozy, na szczęście były zamarznięte. Po minięciu Doliny, szlak wkracza na teren zlikwidowanej w latach 50-tych XX wieku kolejki wąskotorowej. Tuż przed Świętą Katarzyną mijamy przy skraju lasu zbiorowe mogiły z 1943 roku (w miejscowości stacjonował oddział niemieckiej żandarmerii pod dowództwem Alberta Szustera. W samej Świętej Katarzynie rozstrzelano łącznie 50 mieszkańców). Będąc już w Świętej Katarzynie dochodzimy do murowanej kapliczki z XVIII w., wewnątrz której widnieję, wydrapany w tynku, podpis Stefana Żeromskiego z 1882 roku. Przy szlaku (czerwonym) na Łysicę znajduję się źródło świętego Franciszka, uznawane przez wiernych za cudowne (wg. tradycji woda z tego źródełka leczy choroby oczu). Powyżej źródełka znajduję się XIX-wieczna drewniana kapliczka św. Franciszka. Stromym podejściem udajemy się na Łysicę (zbudowana z kwarcytów i łupków kambryjskich), najwyższy szczyt w Górach Świętokrzyskich. Na szczycie znajduje się replika pamiątkowego krzyża z 1930 roku. Idąc grzbietem Łysogór mijamy szczyt Agata (608 m n.p.m.), a po około 3 km docieramy do kapliczki świętego Mikołaja (Pierwotna kapliczka została wybudowana tu w 1876 r. w pobliżu traktu przecinającego Pasmo Łysogórskie z północy na południe. Miała ona strzec wędrowców przed dzikimi zwierzętami. Obecna kapliczka została wybudowana na miejscu spalonej przez wandali w 1996 r.). Z grzbietu Pasma Łysogórskiego schodzimy w kierunku miejscowości Kakonin (nazwa wsi pochodzi od imienia zbója świętokrzyskiego – Kaka*). Na granicy lasu szlak wychodzi poza obszar ŚPN. W tym miejscu warto zwrócić uwagę na panoramę południowej części Łysogór, a poniżej na zabytkową chałupę wiejską, zbudowaną w stylu regionalnym w pierwszej połowie XIX wieku. onownie na obszar ŚPN wchodzimy w miejscowości Daljanka. Od tej pory poruszamy się wzdłuż skraju lasu podziwiając z jednej strony przyrodę pasma Łysogórskiego, z drugiej wspaniały widok na Wał Małacentowski oraz Pasmo Orłowińskie. Dochodząc do miejscowości Szklana Huta wkraczamy na drogę asfaltową. Po osiągnięciu szczytu Łysej Góry (595 m n. p. m.) schodzimy po schodach prowadzących na platformę widokową (zbudowana w 2005 roku pozwalająca na bezpieczne zwiedzanie tej części Parku), by zobaczyć jedną z największych atrakcji Świętokrzyskiego Parku Narodowego, czyli gołoborze na Łysej Górze. Schodząc na platformę mijamy zbudowany przez pierwotne ludy słowiańskie wał kultowy pochodzący z VII – IX (XI) wieku. Wał miał za zadanie prawdopodobnie oddzielić miejsce święte (sacrum), od tego co zwykłe, nie święte (profanum). Wracając na szlak udajemy się w kierunku Muzeum ŚPN oraz kompleksu Klasztornego. Po lewej znajduje się wieża radiowo-telewizyjna (143 m wysokości) postawioną tutaj w 1966 r. Docierając do zabudowań na Świętym Krzyżu na pierwszy plan wysuwa się monumentalny budynek Muzeum Świętokrzyskiego Parku Narodowego, zbudowany w latach 1686-1701 przez benedyktynów, użytkowany przez klasztor do 1819 roku. Udajemy się szlakiem niebieskim zwanym Drogą Królewską w kierunku Nowej Słupi. Stąpamy w dół po występujących tutaj na powierzchni skały piaskowca kwarcytowego, należą do jednych z najstarszych w Polsce, mają ponad 500 mln lat.