Architektura drewniana na Mazowszu i inne ciekawostki

Najstarsza sosna w Polsce ma już imię!Zostało ono wybrane w wyniku przeprowadzonego konkursu dla wszystkich szkół (od podstawowych po średnie) z terenu miasta i gminy Mińsk Mazowiecki. Jakie więc imię nadano najstarszej sośnie pospolitej w Polsce?Nasza sosna od tego roku ma na imię Wszebora. To staropolskie imię żeńskie, złożone z członu Wsze- („wszystek, każdy, zawsze”), oraz członu -bora („walczyć, zmagać się”). Mogło ono oznaczać „tę, która zawsze podejmuje walkę”.

Historia:Kaplica mariawicka z początku XX wieku. Należy do parafii Trójcy Przenajświętszej w Wiśniewie.Konstrukcja zewnętrzna:Drewniana kaplica konstrukcji zrębowej. Nieoszalowana, można zobaczyć zwieńczenie zrębu na jaskółczy ogon. Zbudowana na planie prostokąta, przypomina niewielką chałupkę wiejską. Przykryta dwuspadowym dachem z blachy. Jedyną zewnętrzną oznaka sakralnej funkcji budynku jest niewielki metalowy krzyż przyczepiony na froncie kalenicy.

Kaplica mariawitów z poł. XX w. Konstrukcja zewnętrzna: Kaplica drewniana konstrukcji zrębowej, oszalowana. Salowa, bez wyodrębnionego prezbiterium z nawy, zamknięta prostokątnie. Blaszany dach jednokalenicowy z wieżyczka w części frontalnej zwieńczoną blaszanym hełmem z latarnią. Wnętrze: Niezabytkowe

Historia: Kaplica drewniana z 1851 roku. Ufundowana w dwudziestolecie powstania listopadowego, co upamiętniło czynny udział miejscowej ludności w tym powstaniu. W ostatnich latach odnowiona. Konstrukcja zewnętrzna: Drewniana kaplica konstrukcji zrębowej, oszalowana Zbudowana na planie kwadratu. Drzwi wejściowe umieszczonych we frontowej ścianie elewacyjnej są oszklone w górnej części. W ścianach bocznych znajdują się dwa okrągłe oszklone okulusy. Nakryta jest namiotowym dachem krytym gontem, zwieńczonym sterczyną z kutym krzyżem żelaznym. Otoczona jest drewnianym ogrodzeniem

Historia: Kościół p.w. Świętego Wojciecha i Mikołaja z lat 1757 – 58. Zbudowany z fundacji wojewody mazowieckiego, Kazimierza Rudzińskiego. Przebudowany w 1882 r. – przedłużenie nawy, zakrystii i kruchty. Remontowany w 1946 i 2007 r. Konstrukcja zewnętrzna: Drewniany kościół konstrukcji zrębowej, oszalowany. Trójnawowy. Orientowany. Prezbiterium mniejszy od nawy, zamknięte trójbocznie z boczną zakrystią. Kruchty dobudowane od frontu i z boku nawy. Gontowy dach dwukalenicowy, nad nawą dwuspadowy, nad prezbiterium dwuspadowy przechodzący w wielopołaciowy. Ośmioboczna wieżyczka na sygnaturkę, zwieńczona blaszanym hełmem z latarnią. W otoczeniu murowane Wnętrze nakryte stopem płaskim w nawie, natomiast w prezbiterium pozorne sklepienie zwierciadlane. Wnętrze podzielone na trzy części sześcioma profilowanymi słupami w dwóch rzędach po trzy sztuki. Chór muzyczny także wsparty na dwóch słupach. Ołtarz główny i ambona barokowe z połowy XVIII w. Chrzcielnica rokokowa. Ciekawostka : W kościele i miejscowości kręcone są odcinki popularnego serialu TVP1 „Ranczo”. Aktorzy i realizatorzy serialu wsparli remont kościoła.

Historia: Kaplica mariawicka p.w. św. Walentego z pocz. XX wieku (prawdopodobnie około 1906 – 1910). Zbudowana z fundacji gospodarzy Kamionki – Franciszka Chrósta i Ludwiki Redy. Od pewnego czasu nieużytkowana, niszczeje. Konstrukcja zewnętrzna: Kaplica drewniana, konstrukcji zrębowej, z zewnątrz oszalowana z olistwowieniem. Posadowiona na kamieniach polnych. Orientowana, zbudowana na planie prostokata, z kruchtą od frontu z wieżą. Dach nakryty dachówką, dwuspadowy. Wieża sześcioboczna, z ażurowym miejscem na sygnaturkę, nakryta blaszanym hełmem z krzyżem. Budowla sprawia wrażenie zbudowanej w stylu neogotyckim, z dużą liczbą drewnianych ozdobników oszalowania. Szczególnie godny uwagi jest motyw zachodzącego słońca na tylnej ścianie budowli. Okna boczne z prostymi witrażami. Z tyłu rozpadający się ganek i wejście do części mieszkalno-gospodarczej. Kaplica otoczona jest starodrzewiem i drewnianym ogrodzeniem. Wnętrze: Kaplica salowa. Za ścianą ołtarzową prezbiterium oraz pomieszczenia gospodarcze. W większości zachowane wyposażenie: „Wyposażenie stanowi: gotycki ołtarz o wymiarach 1,5 × 1 × 3,5 m, Górna część tabernakulum obrotowa, po bokach dwa drewniane anioły z rękami skrzyżowanymi na piersi, spoglądają w stronę Przenajświętszego Sakramentu, na drewnianych drzwiczkach tabernakulum płaskorzeźbione: hostia, kielich i po bokach obłoki. Nad ołtarzem napis: CHWAŁA NA WYSOKOŚCI BOGU, poniżej krzyż i obraz Matki Bożej Nieustającej Pomocy. W ołtarzu, po lewej stronie znajduje się schowek na książki. Na ołtarzu trzy pary potężnych mosiężnych świeczników. Ołtarz i prezbiterium odgrodzone są drewnianą balustradą o wysokości 0,7 m. Po lewej stronie zawieszony zegar ścienny, po prawej odkryty konfesjonał. Po prawej stronie od wejścia mosiężna kropielnica w kształcie serca z symbolami: włócznią, kotwicą i koroną cierniową.” (wikipedia) Od strony frontowej wejście na chór i wieżę. Obecnie ze względu na stan konstrukcji nie polecamy wchodzenia na wieżę.

Historia: Kościół mariawicki z 1911 roku. Zbudowany w stylu neogotyckim. W 2010 roku zakończono remont generalny (zmiana oszalowana, poszycia dachów). O parafii (za wikipedia): Od samego początku prześladowania piaseczyńskich parafian przynosiły efekty, wspólnota mariawicka bardzo szybko traciła wiernych, w wyniku czego postanowiono o wyodrębnieniu filii z parafii Cegłów i utworzenia samodzielnej jednostki parafialnej dla skoncentrowania życia parafialnego. Jest to jedna z najmniejszych parafii Kościoła Starokatolickiego Mariawitów. Konstrukcja zewnętrzna: Drewniany kościół konstrukcji zrębowej, pionowo oszalowana. Orientowany, zbudowany na planie prostokąta. Od wschodu wieża z dzwonnicą, w podstawie kruchta. Od strony zachodniej zakrystia. Budowla nakryta dwuspadowym dachem krytym blachą. Nad prezbiterium wieżyczka na sygnaturkę zwieńczona krzyżem. Wieża nakryta blaszanym dachem namiotowym zwieńczonym krzyżem, z neogotyckimi wieżyczkami na bokach. Konstrukcja zewnętrzna: Wnętrze trójnawowe, dzielone dwoma rzędami słupów.

Historia: Kościół p.w. Świętej Anny z 1751 r. Remontowany 1824 i 1860 r. Przebudowany w 1901 r. – dobudowano zakrystię, loggię oraz przedłużono nawę. W 1985 r. remont kapitalny. Konstrukcja zewnętrzna: Drewniany kościół konstrukcji zrębowej, oszalowany, wzmocniony lisicami. Jednonawowy. Orientowany. Nawa na planie prostokątu. Prezbiterium mniejsze od nawy, zamknięte prostokątnie, z dwoma bocznymi zakrystiami. Wejście główne w fasadzie frontowej osłonięte jest przez wsparty na dwóch kolumienkach daszek dwuspadowy. Blaszany dach dwukalenicowy, nad nawą dwuspadowy, nad prezbiterium trójspadowy. W części frontowej ośmioboczną wieżyczką na sygnaturkę zwieńczona daszkiem stożkowym z latarnią. Wnętrze przykryte sklepieniem pozornym o łuku odcinkowym. Chór muzyczny nadwieszony, wsparty na dwóch słupach, z prospektem organowym z poł. XIX w. Ołtarz główny z XX w. Liczne obrazy: m.in. Św. Cecylia z XVII w.; Św. Rodzina i Św. Krzysztof z XVIII w. Konfesjonały z I poł. XIX w.

Historia: Kaplica mariawicka, należąca do parafii św. Jana Chrzciciela w Cegłowie, zbudowana prawdopodobnie w 1907 roku przez miejscową ludność wyznania mariawickiego. Obecnie co jakiś czas przyjeżdża tutaj ksiądz z parafii w Cegłowie i odprawia mszę. W maju śpiewane są tutaj majówki. (za wsiepolskie.pl) Konstrukcja zewnętrzna: Kaplica drewniana, konstrukcji zrębowej, oszalowana. Zbudowana na planie prostokąta, frontem do drogi. Po dwa proste okna na ścianach bocznych. Nakryta dwuspadowym dachem blaszanym. Zakończenie dachu od strony ścian ozdobione wycinanym gzymsem. Na kalenicy od strony frontowej niewielka, blaszana wieżyczka na sygnaturkę na planie kwadratu, zwężająca się ku górze, zwieńczona ostrosłupowym dachem blaszanym z krzyżem.

Historia: Kaplica mariawicka prawdopodobnie z początków XX wieku. Konstrukcja zewnętrzna: Kaplica drewniana, konstrukcji zrębowej, z zewnątrz oszalowana. Do wysokości okien szalowana pionowo, powyżej poziomo. Zbudowana na planie prostokąta, salowa. Posadowiona na odsłoniętej podmurówce. Dach jednokalenicowy, z pseudonaczułkiem od tyłu budowli. W części frontowej blaszana, sześcioboczna wieżyczka na sygnaturkę. Niegdyś prawdopodobnie zwieńczona krzyżem. Budowla stoi na prywatnej posesji, od tyłu niemal przylega do murowanego domu mieszkalnego. Od frontu ogrodzona starym, drewnianym murkiem.

Historia: Kaplica mariawicka z początku XX wieku. Konstrukcja zewnętrzna:Drewniana kaplica konstrukcji zrębowej, oszalowana. Zbudowana na planie prostokąta. Przykryta dwuspadowym dachem z blachodachówki. Nad wejściem na kalenicy wieżyczka na sygnaturkę na planie kwadratu, zwieńczona namiotowym dachem blaszanym z metalowym krzyżem.

Historia: Dzwonnica z 1819 roku. Konstrukcja zewnętrzna: Dzwonnica drewniana konstrukcji słupowej, skośnie oszalowana z ozdobnym zakończeniem krawędzi ścian. Zbudowana na planie kwadratu, jednokondygnacyjna, w górnej części po dwa prostokątne otwory głosowe zakryte drewnianymi żaluzjami. Nakryta jest blaszanym dachem namiotowym z krzyżem na szczycie. Wnętrze: Dzwon odlanym w 1773 roku w Warszawie przez J.Z. Neuberdta.

Historia: Kaplica, ocalała kruchta ze spalonego w 2000 r. kościoła p.w. Świętej Anny z p. XVII w. Dobudowana w XIX w Konstrukcja zewnętrzna: Drewniana kaplica kontrukcji zrębowej, oszalowana. Nakryta gontowym jednokalenicowym dachem dwuspadowym. Dwie sterczyny.

Historia: Dzwonnica z XVII w., remontowana w poł. XIX w. Konstrukcja zewnętrzna: Drewniana dzwonnica konstrukcji słupowej, oszalowana, w górnej części ażurowa. Zbudowana na planie kwadratu i zwieńczona gontowym dachem namiotowym.

Historia: Kościół p.w. Świętego Wawrzyńca z 1763 r. Wzniesiony na miejscu poprzedniego kościoła z XVI w. W 1883 r. dobudowa dwóch zakrystii murowanej i drewnianej. Niedawno remontowany (wymiana poszycia dachowego na gont, odnowienie elewacji zewnętrznej) Konstrukcja zewnętrzna Drewniany kościół konstrukcji zrębowej, oszalowany. Jednonawowy. Orientowany. Nawa na planie prostokąta, prezbiterium mniejsze, zamknięte trójbocznie z bocznymi kwadratowymi zakrystiami. Kruchty dostawione od frontu i z boku nawy. Gontowy dach dwukalenicowy, ze smukłą, czworoboczną blaszaną wieżyczką na sygnaturkę zwieńczoną latarnia i kulą. Na dachu od frontu nawy dostawiony krzyż. Wnętrze: Wnętrze podzielone dwoma rzędami słupów po dwie sztuki, tworzącymi dwie bardzo wąskie pseudo-nawy boczne. Nakryte jest stropem płaskim w nawie i pozornym sklepieniem kolebkowym w prezbiterium. Chór muzyczny wysunięty ku wnętrzy wsparty jest na dwóch słupach z prospektem organowym i prostej linii parapetu z tralkami. Belka tęczowa z późnogotyckim krucyfiksem z 2 poł. XVI w. Wystrój wnętrza o charakterze barokowo – ludowym z XIX w. Obrazy z XVIII w. Ciekawostka: W kościele nagrywano odcinki do serialu TVP „Plebania”. W ołtarzu bocznym znajduje się otoczony lokalnym kultem obraz Matka Boża Gliniecka”, pochodzący z przełomu XIX i XX w. Jest to kopia fragmentu „Madonny Sykstyńskiej” Rafaela Santi. Ruchomą zasłonę obrazu stanowi wizerunek Matki Bożej w srebrnej sukience, ufundowany przez parafian w 1956 r. W trakcie renowacji w 2009 r. odkryto, że pod spodem są naklejone na deskę tylko fragmenty twarzy i dłoni. Właściwy obraz został odnaleziony.

Historia: Kościół p.w. Matki Odkupiciela z 2007 r. Kościół pierwotnie zbudowany w Zatorach nad Bugiem w powiecie pułtuskim wg projektu Łukasza Wolskiego z materiału po umocnieniach okopów w 1915 r. i nosił wezwanie Świętego Franciszka z Asyżu. W 1934 r. przeniesiony (i przekształcony) do Warszawy, dzielnica Okęcie. W 1987 r. ponownie rozebrany i przeniesiony do Starej Wsi koło Otwocka. Rozebrany w związku z budową nowego kościoła w sierpniu 2007 r. a następnie przewieziona i złożona w Wielgolasie Brzezińskim, niedaleko stacji PKP Cisie. Konstrukcja zewnętrzna: Kościół drewniany konstrukcji szkieletowej, oszalowany. Ze starej świątyni pozostał tylko stelaż, okna, ławki i ołtarz. Uzupełniono konstrukcję drewnianą, wymieniono ubytki. Nieorientowany. Blaszany dach jednokalenicowy. W przedniej części kwadratowa wieżyczka na sygnaturkę. Od tyłu do bryły kościoła dołączony murowany budynek mieszkalny. Wnętrze: Niezabytkowe.

XX Kursujący na trasie Mrozy - Rudka w latach 1902 - 1967 tramwaj konny w dniu 28 października 2011 roku powraca do Mrozów. Jego historia związana jest z budową szpitala w Rudce który powstał na skutek rozszerzającej się w 1898r. epidemii gruźlicy. Teodor Dunin, wybitny lekarz bakteriolog zaapelował wówczas o utworzenie specjalistycznego szpitala w którym chorzy mogliby dochodzić do zdrowia. Jego projekt zdobył uznanie wielu wybitnych naukowców. Ze względu na klimat idealnym miejscem okazała się Rudka koło Mrozów, gdzie w 1902r. ruszyła budowa szpitala. Sanatorium znajdowało się kilka kilometrów od stacji kolejowej, na której wyładowywano przywożone pociągiem z Warszawy materiały budowlane. Aby ułatwić ich transport do Rudki, położono tory pod kolejkę. Budowa szpitala trwała sześć lat. Pierwsi pacjenci pojawili się w Rudce 29 listopada 1908 r. Tego dnia po raz pierwszy, zamiast materiałów budowlanych, tramwaj konny przewiózł ludzi. Kolejka kursowała nawet sześć razy dziennie przez 59 lat, po raz ostatni odjechała w 1967r. Tory rozebrano na początku lat 70, a wagonik przekazano Muzeum Kolejnictwa w Sochaczewie.Kilka lat temu władze samorządowe gminy Mrozy wraz ze Stowarzyszeniem Przyjaciół Mrozów postanowiły odbudować tramwaj konny. Minister Środowiska wyraził zgodę na powtórne jego kursowanie w rezerwacie „Rudka Sanatoryjna", przez który przebiegała trasa, gmina otrzymała dotację z PROW, odtworzono szlak, położono podkłady, wykonano replikę wagonu, zamontowano szyny na trasie liczącej niecałe 2 km…Pierwsze, próbne i techniczne przejazdy odbyły się na początku października 2011 roku, natomiast ostatni weekend tego miesiąca przeznaczono na dni otwarte, podczas których, z perspektywy odrestaurowanego wagonu każdy chętny mógł usłyszeć dźwięk metalowych szyn i odgłos najprawdziwszych kopyt. Było to preludium do rozpoczęcia kursowania tramwaju, które zaplanowano na wiosnę 2012 roku - 28 kwietnia.Warto dodać, że wzdłuż trasy tramwaju konnego Mrozy - Rudka powstała ścieżka służąca edukacji ekologicznej, natomiast przy pierwszym peronie w Mrozach powstanie zabudowa regionalna stacji kolejki, a w pobliżu zagrody - park nad wodą. Będzie to więc nie tylko wspaniała atrakcja turystyczna, ale przede wszystkim żywa lekcja historii, na którą już dziś serdecznie zapraszamy.